3 listopada 2020 r. weszła w życie kolejna nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Wprowadza ona nowe zasady kwarantanny dla osób mieszkających z osobą zarażoną Sars-Cov-2. Najważniejsza z nich to czas jej trwania, który jest równy okresowi izolacji chorego domownika oraz dodatkowych 7 dni po jej zakończeniu.
Podstawa prawa
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2.11.2020 r., poz. 1931); (dalej: rozporządzenie). W myśl § 1 pkt 2 tego aktu w § 3a nowelizowanego rozporządzenia dodano ust. 4a w brzmieniu:
„4a. Osoba prowadząca wspólne gospodarstwo domowe z osobą, u której stwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2 lub z nią zamieszkująca, od dnia uzyskania przez osobę, u której stwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2, pozytywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2, jest obowiązana poddać się kwarantannie trwającej do upływu 7 dni od dnia zakończenia izolacji osoby, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe lub zamieszkuje. Decyzji organu inspekcji sanitarnej nie wydaje się.”
Adresaci noweli
Ogólnie mówiąc, to osoby zdrowe mieszkające lub pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą chorą na Sars-Cov-2, która nie wymaga hospitalizacji i pozostaje w izolacji domowej. W myśl zasady „lepiej dmuchać na zimne”, osoby zdrowe podlegają kwarantannie w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych (jak Sars-Cov-2), co nie wymaga dalszego rozwijania. Inna sprawa, to ustalenie znaczenia terminów: „prowadząca wspólne gospodarstwo domowe” i „zamieszkująca”.
Na gruncie orzecznictwa przez wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego rozumie się nie tylko wspólne zamieszkiwanie określonych osób, ale związane z tym zaspokajanie potrzeb życiowych, w tym wzajemną ścisłą współpracę w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu (vide np.: wyrok WSA w Szczecinie z 20.02.2020 r., I SA/Sz 822/19, Legalis: 2284919). A contrario, „zamieszkiwanie” to stałe przebywanie lub kontaktowanie się z inną osobą w jednym mieszkaniu (domu) bez udziału we wspólnym zaspokajaniu potrzeb życiowych lub prowadzeniu domu (np. najemca części mieszkania, w którym mieszka też wynajmujący, b. małżonek uprawniony do korzystania z części mieszkania, w tym kuchni i łazienki, studenci lub uczniowie dzielący pokój w akademiku lub internacie).
Zakres zmian
Zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy z 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - osoby, które były narażone na Sars-Cov-2 lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego (np. zarażonym domownikiem), a nie wykazują objawów chorobowych, podlegają obowiązkowej kwarantannie. Przy czym, do tej pory decyzję o aktualizacji tego obowiązku w konkretnym przypadku podejmował inspektor sanitarny. W decyzji tej określał czas trwania kwarantanny, który nie mógł być dłuższy niż 21 dni, licząc od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia albo styczności z źródłem zagrożenia na zarażenie.
Nowela zmienia tę zasadę odnośnie osób zdrowych prowadzących wspólne gospodarstwo domowe lub mieszkających z osobą chorą na Sars-Cov-2, która odbywa izolację w warunkach domowych. Od 3 listopada 2020 r. z mocy § 3a ust. 4a rozporządzenia każda taka osoba podlega obowiązkowi kwarantanny przez okres trwania izolacji chorego domownika oraz 7 dni po jej zakończeniu, licząc od dnia uzyskania pozytywnego wyniku testu przez osobę chorą (domownika). Innymi słowy, termin rozpoczęcia kwarantanny to dzień potwierdzenia zachorowania na Sars-Cov-2 przez domownika, a termin zakończenia kwarantanny upływa z końcem siódmego dnia, w którym domownik zakończył izolację w związku pozytywnym wynikiem testu diagnostycznego na COVID-19.
Oznacza to, że kwarantanna powinna trwać przez czas izolacji domowej osoby chorej oraz 7 dni po tym okresie. W tym czasie osoba zdrowa – podlegająca obowiązkowej kwarantannie - nie może opuszczać miejsca zamieszkania (art. 34 ust. 4 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). Zakaz opuszczania miejsca kwarantanny ulega jednak zawieszeniu na czas udania się do miejsca pobrania materiału biologicznego do diagnostyki laboratoryjnej w kierunku wirusa SARS-CoV-2 oraz powrotu do miejsca odbywania kwarantanny, gdyby w okresie kwarantanny osoba jej podlegająca chciała lub musiała z takiej diagnostyki skorzystać (§ 3a ust.3 rozporządzenia). Po upływie okresu kwarantanny osoba zdrowa - pozostająca we wspólnym gospodarstwie domowym lub mieszkająca z osobą chorą na Sars-Cov-2 - może swobodnie przemieszczać się. Oczywiście, z uwględnieniem tych wszystkich ograniczeń wprowadzonych w związku ze stanem epidemii COVID-19.
Pytanie: Czy osoba zdrowa podlegająca obowiązkowi kwarantanny na zasadach określonych w § 3a ust. 4a rozporządzenia, czyli na zasadach opisanych powyżej, podlega automatycznemu skierowaniu na diagnostyki w kierunku SARS-CoV-2?
Odpowiedź: Nie. Nie działa tu żaden automatyzm. O tym zdecyduje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, jeśli taka osoba zgłosi się do niego (np. w związku z wystąpieniem objawów SARS-CoV-2).
Martin Bożek, dr n. pr.
radca prawny
