Zgodnie z art. 43 § 1 kro, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednakże zgodnie z § 2 w/w przepisu, każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.
Mając powyższe na uwadze zauważyć należy, iż ustawodawca określa dwie przesłanki ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, które muszą wystąpić łącznie:
żadne „ważne powody” nie stanowią podstawy orzeczenia ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, jeżeli stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego jest równy
i
nawet różny stopień przyczynienia się małżonków do powstania tego majątku nie stanowi podstawy ustalenia nierównych udziałów, jeżeli nie przemawiają za tym „ważne powody”.
Zatem pojawia się pytanie „Czym są ważne powody, które uzasadniają ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym?” Na ten temat wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dn. 08 lutego 2018r. (II CNP 11/17) i wyjaśnił, że podstawą ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym są „ważne powody”, przy których ocenie istotne znaczenie ma m.in. aspekt etyczny. W przypadku tym nie ma znaczenia wina w rozkładzie pożycia małżeńskiego, tylko wina, która odnosi się do nieprzyczyniania się lub przyczyniania się do powstania majątku w mniejszym stopniu niż to wynika z możliwości małżonka.
Przenosząc zatem powyższe na grunt praktyki wyjaśnić należy, że sprawy rozwodowe i sprawy o podział majątku są od siebie niezależne, a tym samym treść wyroku rozwodowego co do zasady nie ma wpływu na to w jaki sposób sąd dokona podziału majątku wspólnego. Mimo, że wiele osób może czuć się dotkniętym i zranionym postępowaniem swojego współmałżonka to pamiętać należy, że ustawodawca w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym postanowił wprost, że każde z małżonków ma prawo do swojej części majątku wspólnego i że udziały te są równe. Jedynym wyjątkiem jest wykazanie, że przyczyną rozwodu było takie zachowanie małżonka wyłącznie winnego, które jednoznacznie można uznać za uszczuplające majątek wspólny bądź też nieprzyczyniające się do jego powiększenia. Przykładowo: gdy małżonek wyłącznie winny był uzależniony od alkoholu, narkotyków lub hazardu, gdy małżonek wyłącznie winny trwonił majątek w nocnych klubach dla dorosłych. Tego typu nieodpowiedzialne zachowania mogą doprowadzić do uszczuplenia majątku i stanowić przesłankę do roszczenia o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym.
Reasumując, nie jest przesłanką ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków, kto kogo zdradził i dlaczego, kto się wyprowadził i kto opuścił rodzinę. Przesłankę taką stanowią „ważne powody”, które zostały wyjaśnione powyżej.
