W kontekście zmian życiowych, jakie niesie rozwód lub separacja, jednym z najistotniejszych wyzwań jest zapewnienie dzieciom stabilności i poczucia bezpieczeństwa. Rodzice stają przed trudnym zadaniem zorganizowania życia tak, aby zmniejszyć negatywne skutki ich rozstania dla dzieci. Wśród występujących form opieki nad dziećmi pojawiają się dwa modele: piecza naprzemienna oraz piecza gniazdowa. Obie koncepcje mają na celu maksymalizację dobrego samopoczucia dziecka, lecz różnią się między sobą mechanizmami realizacji. W niniejszym artykule, przeanalizujemy te formy opieki, opierając się na polskich doświadczeniach oraz opiniach psychologów, aby pomóc rodzicom w podjęciu najlepszej decyzji dla ich dzieci.
Tydzień, hop i zmiana. Piecza naprzemienna
Piecza naprzemienna, znana również jako opieka naprzemienna, polega na tym, że dziecko na zmianę mieszka u każdego z rodziców w powtarzających się okresach. Czas pieczy nad dziećmi może być różny, jednak najczęściej spotykane są rozwiązania, kiedy dziecko zmienia miejsce zamieszkania co tydzień lub dwa. Taki model wspiera utrzymanie bliskich i regularnych kontaktów dzieci z rodzicami, co jest niezmiernie ważne dla ich prawidłowego rozwoju emocjonalnego i psychologicznego oraz budowania więzi z każdym rodzicem. W tym modelu to dziecko nie ma stałego miejsca zamieszkania a regularnie przenosi się między domem mamy i taty.
Piecza gniazdowa – dom jako stabilne gniazdo
Piecza gniazdowa to model, w którym to dzieci pozostają w dotychczasowym domu rodzinnym, a rodzice rotacyjnie zamieszkują z nimi, zapewniając dzieciom ciągłość i stabilność opieki i środowiska. Taka organizacja wymaga od rodziców daleko idącego kompromisu i współpracy, ale przede wszystkim stawia na pierwszym miejscu dobro dzieci, minimalizując stres związany z koniecznością dostosowywania się do nowych miejsc i okoliczności.
Porównanie modeli
Psycholodzy podkreślają, że oba omówione modele pieczy mogą być korzystne dla dzieci, pod warunkiem, że rodzice potrafią współpracować i zachować dobre relacje. Piecza naprzemienna może być bardziej wymagająca dla dzieci, które muszą adaptować się do życia w dwóch różnych domach, co może generować poczucie niepewności. Piecza gniazdowa z kolei oferuje dzieciom stabilne środowisko, ale wymaga od rodziców większej elastyczności i zdolności do poświęceń.
Obie formy opieki sprzyjają utrzymaniu silnej więzi z oboma rodzicami i daje dziecku możliwość budowania równie intensywnych relacji z każdym z rodziców oddzielnie, co może sprzyjać lepszemu zrozumieniu różnic w stylach wychowawczych.
Piecza gniazdowa wymaga od rodziców dużej organizacji i zdolności do ustępstw, co może być trudne do zrealizowania w dłuższym okresie. Piecza naprzemienna jest logistycznie prostsza, lecz również stawia przed rodzicami wyzwanie zorganizowania dwóch stabilnych miejsc zamieszkania dla dziecka.
Dziś nie można już wątpliwości, że jeśli tylko okoliczności na to pozwalają, a rodzice względnie współpracują w sprawach dziecka, sądy powinny sugerować wprowadzenie pieczy naprzemiennej, aby zmobilizować obojga rodziców do jednakowej opieki nad dzieckiem, przyjmowania jednakowej odpowiedzialności za dziecko (np. w kontekście okresów chorobowych, odrabiania lekcji, uczestniczenia w zajęciach szkolnych i pozaszkolnych) i budowania relacji z dzieckiem przez każdego z nich.
Jeśli zastanawiasz się nad najlepszym modelem kontaktów z dziećmi po rozstaniu z drugim rodzicem, skontaktuj się z nami, pomożemy znaleźć odpowiednie rozwiązanie.