Jakie muszą być spełnione przesłanki aby sąd orzekł rozwód?

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Rozwód jednak nie będzie możliwy mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci albo jeżeli z innych względów (innych niż dobro dzieci) orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Rozwód nie jest dopuszczalny także wtedy, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny, chyba, że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo odmowa zgody na rozwód jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Podsumowując, sąd orzeknie rozwód jeżeli nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Jak wykazać, że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego?

Rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny gdy wygasły wszelkie łączące małżonków więzi (duchowa, fizyczna i gospodarcza). Zupełny rozkład pożycia oznacza, że musi ustać między małżonkami więź duchowa (brak uczucia), więź gospodarcza (np. brak wspólnego podejmowania decyzji dotyczących ważnych spraw gospodarczych tj. wspólnego budżetu, wspólnych zakupów itp.) i więź fizyczna. Gdy jednak przy zupełnym braku więzi duchowej i fizycznej pozostały jeszcze pewne elementy więzi gospodarczej wywołane szczególnymi okolicznościami, (np. utrzymywanie wspólnego mieszkania, spłata wspólnego kredytu hipotecznego) rozkład pożycia może zostać uznany za zupełny.

Rozkład pożycia jest trwały gdy Strony nie widzą już żadnych szans na reaktywowanie pożycia małżeńskiego. Konflikt jest poważny i nieodwracalny i twa już od jakiegoś dłuższego czasu (co najmniej kilka miesięcy)

Przykład:

• małżonkowie nie darzą się uczuciem
• nie prowadzą wspólnego gospodarstwa
• nie współżyją fizycznie

Konkludując, sąd orzeknie rozwód gdy rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny i trwały. Aby orzeczenie rozwodu było możliwe wszystkie powyższe przesłanki muszą wystąpić łącznie. Jeżeli nie ustała chociażby jedna z powyższych przesłanek rozwód nie będzie orzeczony.

Przykłady prowadzące do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia – (zawinione**):

• zdrada małżeńska,
• groźby,
• poniżanie małżonka,
• agresja,
• nieuzasadnione opuszczenie współmałżonka,
• odmowa wzajemnej pomocy,
• alkoholizm,
• narkomania,
• hazard,
• zatajenie choroby,
• złe traktowanie,
• nieetyczne postępowanie,
• bezczynny tryb życia.

Przykłady prowadzące do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia (niezawinione**):

• choroba psychiczna,
• różnica charakterów.

Kiedy orzeczenie rozwodu nie będzie możliwe?

Orzeczenie rozwiązania małżeństwa przez rozwód nie będzie możliwe w następujących sytuacjach:

• Gdy orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z dobrem wspólnych małoletnich dzieci małżonków.

W tym miejscu należy dostrzec, iż przy ocenie negatywnej przesłanki w postaci sprzeczności orzeczenia rozwodu z dobrem dziecka, trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie dlaczego utrzymywanie martwego małżeństwa służy dobru dziecka? Utrzymywanie martwego małżeństwa przy towarzyszących małżonkom konfliktach, awanturach i napięciach z całą pewnością nie służy dobru małoletniego dziecka i z całą pewnością zagraża prawidłowemu wychowaniu dziecka oraz uzasadnia uznanie, że w takiej sytuacji dobro dziecka nie mogłoby ucierpieć wskutek orzeczenia rozwodu. Dziecko ma prawo do bezpieczeństwa niezbędnego do prawidłowego rozwoju jego osobowości. W interesie dziecka leży, aby dziecko wychowywało się w rodzinie, w której prawidłowo realizowane są funkcje ojca i matki, aby nie było rozłączone z żadnym z rodziców, chodzi jednak o rodzinę faktycznie funkcjonującą – a nie tylko formalnie utrzymywaną przez prawo. ( Wyrok SA w Rzeszowie z dnia 8 kwietnia 2010 r. I ACa 83/10).

• Gdy orzeczenie rozwodu z innych powodów (innych niż dobro dzieci) byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

Orzeczenie rozwodu może okazać się sprzeczne z zasadami współżycia społecznego zwłaszcza wówczas, gdy jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga pomocy i rozwód dla niego stanowi rażącą krzywdę – (Wyrok Sądu Najwyższego Izba Cywilna z dnia 9 października 1998 r. III CNK 573/98),

• Gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny (wyjątek: chyba, że małżonek niewinny wyrazi zgodę na rozwód lub jeżeli odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego).

Kiedy odmowa zgody małżonka niewinnego na rozwód może być uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego? Np. w sytuacji gdy odmowa zgody na rozwód ma służyć jedynie chęci zamanifestowania przewagi nad małżonkiem domagającym się rozwodu i przeszkodzenia w ułożeniu sobie przez niego życia osobistego.

Kiedy odmowa zgody na rozwód nie będzie uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego? Jeżeli przyczyną odmowy jest uzasadnione i usprawiedliwione poczucie krzywdy małżonka niewinnego związane z faktem porzucenia przez współmałżonka.

Rozwód z orzeczeniem o winie – czy rozwód bez orzekania o winie?

Orzekając rozwód, sąd orzeka także czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekanie o winie. W takim przypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Należy pamiętać, że rozstrzygnięcie o winie ma znaczenie dla żądania alimentów od małżonka winnego rozkładu pożycia małżeńskiego.

Ponadto żądanie orzeczenia o winie ma znaczenie ze względu na możliwość wyłączenia od dziedziczenia małżonka, przeciwko któremu spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu z jego winy, a żądanie to było uzasadnione.

Pozew o rozwód – jak napisać pozew rozwodowy?**

Do wszczęcia postępowania o rozwód konieczne jest wniesienie pozwu o rozwód. Możesz go przygotować samodzielnie lub skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata. Pozew jest pismem procesowym, który musi spełniać wymagania przewidziane przepisami prawa.

Do jakiego Sądu złożyć pozew o rozwód

Pozew o rozwód należy wnieść w dwóch egzemplarzach do Sądu Okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jedno z małżonków w okręgu tym ma jeszcze miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

Podstawa prawna: art. 41 k.p.c.

Przykład: Małżonkowie mieszkali wspólnie we Wrocławiu. Jeden z małżonków wyprowadził się do Opola, a drugi z małżonków nadal mieszka we Wrocławiu, – pozew o rozwód należy złożyć do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.

Treść pozwu o rozwód

Zainicjowanie sprawy o rozwód następuje przez wniesienie pozwu, który powinien dokładnie określać żądanie pozwu, przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie pozwu, informację czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.

W pozwie o rozwód można żądać:

• rozwiązania małżeństwa przez rozwód;
• rozstrzygnięcia o winie rozkładu pożycia lub zaniechania orzekania o winie;
• rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi małżonków;
• rozstrzygnięcia o kontaktach rodziców z dziećmi;
• rozstrzygnięcia w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka (alimenty);
• zasądzenia alimentów na małżonka od drugiego małżonka;
• rozstrzygnięcia o sposobie korzystania z mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków, jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie ( w wyjątkowych sytuacjach gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postepowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie można żądać eksmisji drugiego małżonka);
• podziału majątku wspólnego (jeżeli przeprowadzenie podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu);
• zasądzenie zwrotu kosztów.

Pozew o rozwód dodatkowo może zawierać:

• wnioski o zabezpieczenie powództwa;
• wnioski o wezwanie na rozprawę świadków i biegłych (ze wskazaniem ich adresów);
• polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu (np. zaświadczenie o dochodach, PIT);
• wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.

Jakie dokumenty należy dołączyć do pozwu o rozwód?

• odpis skrócony aktu małżeństwa;
• odpis skrócony aktu urodzenia małoletnich dzieci;
• zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach lub zeznanie podatkowe (PIT);
• dowód uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 600 zł;
• odpis pozwu.

Uzasadnienie pozwu – jak uzasadnić pozew o rozwód

Uzasadnienie pozwu o rozwód powinno zawierać oświadczenie co do liczby i wieku dzieci, stosunków majątkowych i zarobkowych obu małżonków, szczególnych obowiązków utrzymania osób niebędących wspólnymi dziećmi małżonków (jeżeli taka sytuacja występuje) oraz co do treści umowy majątkowej, jeżeli małżonkowie taką umowę zawarli. Oczywiście należy wykazać w uzasadnieniu pozwu, że nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Opłata sądowa – w sprawie o rozwód

Uwaga: Jeżeli małżonkowie uzgodnili, że rozwód ma być przeprowadzony bez orzekania o winie, opłata sądowa wynosi 300 zł, w takiej sytuacji należy opłacić 600 zł ale Sąd zwróci powodowi 300 zł a drugie 300 zł podzieli po połowie (powód 150 zł i pozwany 150 zł)

Ile czasu trwa rozwód w sądzie?

W sprawie o rozwód, jeżeli małżonkowie są zgodni co do rozwiązania ich małżeństwa i nie mają wspólnych małoletnich dzieci sąd może ograniczyć postepowanie dowodowe do przesłuchania stron. Zwykle w takich sytuacjach, jeżeli ustalenia sądu w zakresie rozkładu pożycia małżeńskiego nie budzą wątpliwości możliwe jest orzeczenie rozwodu na pierwszej rozprawie. W sprawach budzących wątpliwości, sąd przeprowadzi szersze postępowanie dowodowe, a także jeśli dostrzeże widoki na utrzymanie małżeństwa, może skierować małżonków do mediacji. Postępowanie dowodowe ma przede wszystkim na celu ustalenie okoliczności dotyczących rozkładu pożycia, jak również okoliczności dotyczących dzieci stron i ich sytuacji, a w razie uznania powództwa także przyczyn, które skłoniły do tego stronę pozwaną.

Jak uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie?

Należy przygotować wspólne stanowisko procesowe rozwodzących się małżonków. W tym zakresie warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika radcy prawnego lub adwokata, który pomoże wypracować porozumienie w kluczowych kwestiach rozwodu.

Zmiana nazwiska po rozwodzie

W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.