Syndyk jest jednym z najważniejszych organów w postępowaniu upadłościowym, także w upadłości tzw. konsumenckiej. Sąd powołuje syndyka, określając go z imienia i nazwiska, w treści postanowienia o ogłoszeniu upadłości . Syndyk nie występuje jeszcze w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości (toczącym się pod sygnaturą „GU”), w którym sąd bada zasadność wniosku i ogłasza upadłość dłużnika. Syndyk kontaktuje się z upadłym niezwłocznie (w praktyce- w przeciągu około 2 tygodni) po jego wyznaczeniu przez sąd i pełni swą funkcję aż do zakończenia postępowania upadłościowego.

Ogólnie rzecz biorąc, do podstawowych zadań syndyka należy objęcie majątku upadłego; zarząd nim; zabezpieczenie go oraz przystąpienie do jego likwidacji (spieniężenia) w sposób uregulowany w prawie upadłościowym.

Syndyk a komornik

Syndyka nie należy mylić z komornikiem. Komornik wykonuje czynności w postępowaniu egzekucyjnym, nie działa w postępowaniu upadłościowym. Z chwilą wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości, o ile były prowadzone postępowania egzekucyjne prowadzone przeciwko upadłemu, ulegają one zawieszeniu. Z chwilą uprawomocnienia się tego postanowienia postępowania egzekucyjne są umarzane z mocy prawa (wierzyciele dłużnika będą zaspokojeni w postępowaniu upadłościowym). Co ważne dla dłużnika/upadłego, z chwilą wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości zatrzymuje się naliczanie odsetek.

Pamiętajmy, że postępowania: egzekucyjne i upadłościowe mają inne cele. Celem postępowania egzekucyjnego jest zaspokojenie wierzyciela, zatem komornik ma za zadanie ściągnąć dług. Natomiast z godnie z art. 2 ustawy Prawo upadłościowe (dalej p.u.):

„ 1. Postępowanie uregulowane ustawą należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą – dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane.

2. Postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych należy prowadzić również tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym. ”

Wynika z tego, że w przypadku osób fizycznych na pierwszy plan wychodzi nie interes wierzycieli, a dłużnika. Celem postępowania jest doprowadzenie do oddłużenia osoby.

Z mojej praktyki zawodowej wynika, że syndyk jest mniej kojarzony przez upadłego z negatywnymi uczuciami takimi jak lęk, obawa.

Obowiązek współpracy z syndykiem

Należy podkreślić, że korzystne dla samego upadłego jest, aby jego relacje z syndykiem były jak najlepsze oraz aby skrupulatnie wykonywał polecenia syndyka . Zgodnie bowiem z art. 491(10) p.u.

2. Jeżeli upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków , sąd, z urzędu albo na wniosek syndyka lub wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego, syndyka, a w razie potrzeby także wierzycieli, umarza postępowanie , chyba że uchybienie przez upadłego ciążącym na nim obowiązkom nie jest istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Oznacza to, że brak współpracy czy konflikt z syndykiem może wiązać się dla upadłego z umorzeniem postępowania upadłościowego bez osiągnięcia jego zasadniczego celu- oddłużenia ( umorzenia zobowiązań) .

r. pr. Małgorzata Połubińska