Od 1 stycznia 2025 r. zaczną obowiązywać istotne zmiany w zakresie gospodarki odpadami budowlanymi i rozbiórkowymi, a to z uwagi na nowelizację, na mocy ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o odpadach i niektórych innych ustaw (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 2151), ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 1587).
Celem wprowadzonej nowelizacji jest ujednolicenie systemu selektywnej zbiórki odpadów tak, by pozostawał on w zgodzie z unijnymi dyrektywami. Ponadto zmiany mają również faktycznie zwiększyć skuteczność recyklingu.
Definicja odpadów budowlanych
Przede wszystkim należy zauważyć, że cytowana ustawa, w § 3 ust. 1 pkt 6a wprowadza definicję odpadów budowlanych. Zgodnie z nią, przez odpady budowlane i rozbiórkowe rozumie się odpady, które powstały podczas robót budowlanych.
Obowiązek segregacji
Do ustawy wprowadzony został również rozdział 6A zatytułowany „Rozdział 6a. Odpady budowlane i rozbiórkowe”. W rozdziale tym wprowadzone zostały m.in. rozwiązania zobowiązujące do selektywnej zbiórki odpadów budowlanych. Oznacza to, że na mocy art. 101a ustawy o odpadach, który zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2025 r. każdy posiadacz odpadów budowlanych i rozbiórkowych będzie zobowiązany do ich segregacji z podziałem co najmniej na:
– drewno,
– metale,
– szkło,
– tworzywa sztuczne,
– gips,
– odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie.
Wskazany obowiązek segregacji dotyczy wszystkich podmiotów, tak tych które wytwarzają odpady, jak i tych, które je zbierają lub przetwarzają. Od tego powszechnego obowiązku ustawodawca przewidział wyjątki, które zostały wyszczególnione w art. 101a ust. 2 ustawy o odpadach.
Zwolnienia podmiotowe
Obowiązku selektywnej zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych, na mocy art. 101 a ust. 2 ustawy o odpadach nie stosuje się do:
– gospodarstw domowych,
– punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
– odpadów budowlanych i rozbiórkowych, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 66 ust. 5.
Zebranie nieposortowanych odpadów budowalnych i rozbiórkowych -obowiązki kolejnego posiadacza odpadów
Dalej, art. 101a ust. 3 ustawy o odpadach stanowi, że w przypadku zebrania i odebrania odpadów budowlanych i rozbiórkowych w sposób nieposegregowany, konieczne jest ich posortowanie co najmniej na:
– drewno,
– metale,
– szkło,
– tworzywa sztuczne,
– gips,
– odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie.
Tym samym, w rzeczywistości, art. 101a ust. 3 zabrania prowadzenia nieselektywnej zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Wiąże się to z tym, iż w przypadku zebrania i przekazania innemu podmiotowi nieselektywnie zebranych odpadów, to podmiot odbierający je będzie musiał przeprowadzić ich segregację.
Ustawodawca, nakładając na kolejnego posiadacza odpadów budowlanych i rozbiórkowych obowiązek ich sortowania w przypadku odbioru nieselektywnego tych odpadów, nie uściślił w jaki sposób obowiązek ten powinien zostać zrealizowany, ani nie określił, w jaki sposób należy klasyfikować odpady, które powstały w wyniku tego rodzaju selekcji.
Niezależnie od powyższego pamiętać należy, że podmiot, który zajmuje się sortowaniem odpadów budowlanych i rozbiórkowych, musi legitymować się odpowiednim zezwoleniem na przetwarzanie odpadów. Wynika to z faktu, że procedura sortowania zmienia skład odpadów, ich charakter i klasyfikacje, co zgodnie z ustawą o odpadach, uznawane jest nie za zbieranie odpadów, a za ich przetwarzanie. W związku z tym, w sytuacji, w której do podmiotu zajmującego się wyłącznie zbieraniem odpadów, trafiłyby odpady budowlane i rozbiórkowe nieposortowane, podmiot ten również musiałby uzyskać zezwolenie na przetwarzanie odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Z uwagi na to, kary za nieprzestrzeganie obowiązków określonych w art. 101a ustawy o odpadach obejmują również podmioty, które odpady zbierają, a jednocześnie, uwzględniając obowiązek ich sortowania, muszą je także przetwarzać zgodnie z wymogami znowelizowanej ustawy w zakresie odpadów budowlanych i rozbiórkowych.
Sankcje
Za niestosowanie się do obowiązków określonych w art. 101a znowelizowanej ustawy, tj. nieprowadzenie selektywnego zbierania, odbierania i sortowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych grożą administracyjne kary pieniężne w kwocie nie mniejszej niż 1000 zł (jeden tysiąc zł 00/100) i nie większej niż 1000000 zł (jeden milion zł 00/100), co wynika z brzmienia art. 194 ust. 1 pkt 6a ustawy o odpadach w zw. z art. 194 ust. 3 tejże ustawy).
