Branża turystyczna jako jedna z pierwszych zaczęła odczuwać negatywne skutki globalnej epidemii COVID-19. Mając na uwadze liczbę osób co roku podróżujących, wielu z nas albo już musiało się zmierzyć z odwołaniem wyjazdu, albo będzie musiało się z tym zmierzyć w niedalekiej przyszłości.
Dotychczas zagadnienia związane z odstąpieniem od umowy o udział w imprezie turystycznej i jej rozwiązaniem regulowała ustawa z dnia 24 listopada 2017 roku o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 548), dalej: „Ustawa”. Złożone w trybie art. 47 ust. 4 i 5 Ustawy oświadczenie o odstąpieniu od umowy o udział w imprezie turystycznej lub oświadczenie o rozwiązaniu umowy stawało się skuteczne z momentem doręczenia oświadczenia drugiej stronie.
Przepisy ustawy z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020, poz. 568), dalej: „Tarcza Antykryzysowa”, wydłużyły do 180 dni termin od kiedy złożone oświadczenia będą skuteczne. W myśl bowiem art. 15k.1 Tarczy Antykryzysowej odstąpienie od umowy w trybie określonym w art. 47 ust. 4 Ustawy lub rozwiązanie przez organizatora turystyki umowy o udział w imprezie turystycznej w trybie określonym w art. 47 ust. 5 pkt 2 tej Ustawy, które to odstąpienie od umowy lub rozwiązanie umowy pozostaje w bezpośrednim związku z wybuchem epidemii wirusa SARS-CoV-2, jest skuteczne z mocy prawa po upływie 180 dni od dnia powiadomienia przez podróżnego o odstąpieniu lub powiadomienia o rozwiązaniu przez organizatora turystyki. Co warto podkreślić oświadczenie to jest skuteczne z mocy prawa. Organizator turystyki nie może więc kwestionować jego skuteczności, ani twierdzić, że nie było do niego podstaw, o ile odstąpienie od umowy było związane z wybuchem epidemii wirusa SARS-CoV-2.
Z punktu widzenia przedsiębiorców branży turystycznej rozwiązanie to postrzegać należy pozytywnie, jako mające umożliwić im zachowanie płynności finansowej. W mniej korzystnej sytuacji zostaje postawiony podróżny, który przecież również mógł ponieść straty w związku z panującą na całym świecie pandemią koronawirusa, a który na zwrot wpłaconych przez siebie środków będzie musiał czekać pół roku.
Propozycją, która w pewnym stopniu ma satysfakcjonować obie strony usługi turystycznej, jest wydanie przez organizatora turystyki vouchera do realizacji na poczet przyszłych imprez turystycznych. Zgodnie z Tarczą Antykryzysową odstąpienie od umowy nie będzie skuteczne w przypadku wyrażenia przez podróżnego zgody na otrzymanie w zamian od organizatora turystyki vouchera do realizacji na poczet przyszłych imprez turystycznych w ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza turystyczna. Z tym jednak zastrzeżeniem, że wartość vouchera nie może być niższa niż kwota wpłacona na poczet realizacji dotychczasowej umowy o imprezę turystyczną. Podkreślić należy, iż środki odpowiadające wpłatom na poczet realizacji umów o imprezy turystyczne, w przypadku wystawienia vouchera, podlegają ochronie na wypadek niewypłacalności organizatora turystyki.
W świetle aktualnej sytuacji epidemiologicznej, jak również ekonomicznej, najlepszym rozwiązaniem wydaje się poszukiwanie kompromisu, czego przejawem może być właśnie wyżej wspomniany voucher.
Art. 31h. Tarczy Antykryzysowej przewiduje, iż w przypadku gdy organizator turystyki nie dokonał zwrotu poniesionych przez podróżnego opłat lub wpłat, o których mowa w art. 47 ust. 4 lub ust. 5 Ustawy, a termin na ich dokonanie nie upłynął przed dniem 13 marca 2020 r., przepisy art. 15k stosuje się odpowiednio.
Przepis art. 15k Tarczy Antykryzysowej wchodzi w życie z mocą wsteczną i obowiązuje od dnia 13 marca 2020 roku.
Stan prawny 07 kwietnia 2020 r.
