W dniu 16 lutego 2021 roku została podjęta przez Sąd Najwyższy uchwała, która ma kluczowe znaczenie dla dokonywania rozliczeń stron nieważnej umowy kredytu (uchwała została wydana w odpowiedzi na pytanie prawne Sądu Okręgowego w Warszawie na kanwie umowy kredytu tzw. frankowego, ma ona jednak szersze zastosowanie).

Mianowicie Sąd Najwyższy w uchwale III CZP 11/20 stwierdził, że w przypadku gdy do bezpodstawnego wzbogacenia dochodzi po obu stronach nieważnej umowy kredytu (kredytobiorca jest uprawniony do żądania zwrotu zapłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, a bank do zwrotu wypłaconej kwoty kredytu) kredytobiorca może skutecznie domagać się zwrotu świadczenia nienależnego w postaci zapłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, nawet w sytuacji gdy sam nie zwrócił jeszcze do banku całości wypłaconej kwoty kredytu.  

Pytanie prawne zostało zadane przez Sąd Okręgowy w Warszawie z uwagi na wątpliwości co do powyższej kwestii. Orzecznictwo sądów powszechnych nie było jednolite w ocenie sytuacji czy kredytobiorca z uwagi na nieważność umowy kredytu może żądać zapłaty od banku na swoją rzecz zapłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, kiedy sam nie zwrócił jeszcze w całości wypłaconej kwoty kredytu  (np. kredytobiorca otrzymał 100.000,00 zł kredytu,  a zwrócił dotychczas 90.000,00 zł). Cześć sądów oddalała w takiej sytuacji roszczenie kredytobiorcy o zapłatę. Po wydaniu powyższej uchwały wydaje się, że podobne roszczenia kredytobiorców o zapłatę powinny być uwzględniane.

Komentowana uchwała Sądu Najwyższego może przyczynić się do ujednolicenia orzecznictwa sądów powszechnych z korzyścią dla kredytobiorców.

Poniżej treść uchwały Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 11/20:

„Stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.) niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu.”