W dniu dzisiejszym uzyskaliśmy z klientem korzystny wyrok w sprawie wygaszenia alimentów. Zastanawiacie się do którego roku życia dziecka będzie trzeba uiszczać na nie świadczenie alimentacyjne? W prawie polskim zawsze jest tak, że nie ma jednoznacznych odpowiedzi, czyli - mówiąc w skrócie - to zależy…
Od czego zależy w tym przypadku? Zapraszam do lektury…
Słowniczek przed rozpoczęciem :
uprawniony - dziecko otrzymujące alimenty
zobowiązany - rodzic płacący alimenty
zmiana stosunków (ujęta w art. 138 kro) - zmiana sytuacji np. po stronie rodzica (zmiana ekonomiczna jak utrata pracy, zmiana o charakterze zdrowotnym jak np. ciężka choroba skutkująca niemożnością uzyskiwania dotychczasowych dochodów)
nadmierny uszczerbek (ujęty w art. 133 § 3) - zbyt duża strata/krzywda przeważnie o charakterze ekonomicznym
profesjonalny pełnomocnik procesowy - radca prawny lub adwokat
Na początku dwa słowa tytułem wstępu: możliwość wygaszenia alimentów jest wskazana bezpośrednio w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym ( w skrócie: kro) w dwóch artykułach: 133 § 3 kro i 138 kro. W art. 133 kro wskazano jako podstawę do dochodzenia zmiany tzw. „nadmierny uszczerbek” po stronie rodzica dziecka pełnoletniego, lub zaistnienie sytuacji, w której dziecko nie dokłada starań w celu samodzielnego utrzymania się. Z kolei art. 138 kro mówi tylko ogólnikowo o tzw. „zmianie stosunków”, co ciekawe nie wskazując warunku pełnoletności osiągniętej przez uprawnionego. W sytuacji gdy mamy do czynienia z pierwszą z tych sytuacji, czyli alimenty powodują u Was nadmierny uszczerbek, dziecko musi już osiągnąć pełnoletność. W przypadku gdy chcemy wygasić alimenty w oparciu o tę podstawę sąd będzie badał, jakie są Wasze zarobki, czy po zapłaceniu alimentów pozostaje Wam i Waszej rodzinie wystarczająca kwota na życie, a także czy przypadkiem nie doszło do sytuacji że np. celowo rodzic zobowiązany wyzbył się dobrze płatnej pracy albo majątku (darowując go np. osobie bliskiej). Sąd bada całą sprawę niezwykle skrupulatnie, bywa więc że należy przedstawić nie tylko PIT-y za kilka ostatnich lat ale także np. stosowne zaświadczenia z miejsca pracy. W takich sytuacjach profesjonalny pełnomocnik procesowy na pewno podpowie Wam, jaka będzie najlepsza strategia procesowa i jakie dowody warto przedstawić w sądzie…
Odnośnie drugiej sytuacji czyli gdy dziecko nie dokłada starań aby się usamodzielnić, znów musimy mieć do czynienia z dzieckiem które osiągnęło już pełnoletność. Warto wystąpić o wygaszenie alimentów w oparciu o tę przesłankę gdy np. dziecko zakończyło już naukę, ale zwleka z podjęciem pracy. Podobnie będzie gdy dziecko pracuje i zarabia, ale i tak nadal życzy sobie otrzymywać alimenty. W obu przypadkach wytoczenie powództwa będzie musiało mieć solidne podstawy. Nie bójmy się wytaczać sprawy gdy nie mamy kontaktu z dzieckiem i nie wiemy jaka jest sytuacja, czy jeszcze się uczy lub czy już podjęło pracę. Właściwie przygotowany pozew będzie wskazywał na luki w wiedzy zobowiązanego rodzica w taki sposób, aby to uprawniony był zobligowany do złożenia wyjaśnień ( oraz ewentualnych zaświadczeń z uczelni a także pitów) przed sądem. A co w sytuacji gdy nie wiemy gdzie uprawniony się znajduje, gdyż kontakt został utracony i nie możemy nawet mieć pewności gdzie obecnie pełnoletnie dziecko przebywa? W takim przypadku pełnomocnik profesjonalny również będzie wiedział jakie podjąć działania, by taką osobę odnaleźć, ewentualnie by wygasić alimenty korzystając z funkcji kuratora dla uprawnionego. Pozostaje jeszcze opcja nr. 3 czyli zmiana stosunków, ujęta w art. 138 kro, i to jest najciekawszy z tych przypadków. Otóż przykładem zmiany stosunków wpływającej na obniżenie obowiązku alimentacyjnego może być np. choroba zobowiązanego, konieczność realizacji obowiązku alimentacyjnego względem dziecka z nowego związku, utrata pracy w konsekwencji zwolnień grupowych, częściowe zaspokajanie własnych potrzeb ekonomicznych przez uprawnionego (np. przez dziecko, które studiując na studiach dziennych, podjęło pracę) itp. Sąd zbada także, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały i dotyczą okoliczności zasadniczych. Co ważne, zdolność dziecka do samodzielnego utrzymywania się jest tu kryterium decydującym o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego rodziców. Może to nastąpić zarówno przed, jak i po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Czyli jeśli dziecko podjęło pracę np. w modelingu i w wieku 16 lat osiąga z tego tytuły dochody, które zapewne pozwalają mu na utrzymanie stopy życiowej na poziomie podobnym do zobowiązanego, należało by wnieść o wygaszenie alimentów, tak aby nie płacić niepotrzebnie tego świadczenia przez kolejne lata. Zawsze twierdzę, że z tzw. ostrożności procesowej warto wnieść żądanie alternatywne o ewentualne obniżenie alimentów w przypadku, jeśli sąd nie dopatrzy się przesłanek do zupełnego ich wygaszenia, ale to już temat na kolejny artykuł…
