Na podstawie najnowszego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 27 maja 2021 r., sygn. akt: II FSK 3420/18, wyrok z dnia 25 listopada 2021 r., sygn. akt: II FSK 982/21) doszło do zmiany interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczących zwolnienia z podatku dochodowego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy wypłaconego pracownikowi na skutek przywrócenia go do pracy wyrokiem sądu. Chciałbym przypomnieć, że na mocy art. 47 kodeksu pracy (w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę) albo art. 57 § 1 kodeksu pracy (w przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia) pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Wysokość wynagrodzenia ustalana jest co do zasady w wysokości maksymalnie 3 miesięcznego wynagrodzenia pracownika (2 miesięcznego w przypadku sądowego uchylenia dyscyplinarki), ale pracownicy chronieni przed zwolnieniem (np. w okresie ciąży lub w wieku przedemerytalnym) mogą otrzymać wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy, tj. przez cały okres trwania sporu sądowego z pracodawcą (minimum 2 lata w Warszawie). Dotychczas pracodawcy pobierali zaliczkę na podatek dochodowy od wypłacanego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, jednakże obecnie taka praktyka wydaje się błędna, ponieważ wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy zostało zakwalifikowane do kategorii odszkodowania zwolnionego z podatku dochodowego od osób fizycznych zarówno na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, jak i na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, jako odszkodowanie za szkodę jaką poniósł pracownik w wyniku utraty wynagrodzenia za pracę wskutek niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy, oraz jako odszkodowanie wypłacone pracownikowi, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów kodeksu pracy, podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 albo na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli wynika z wyroku sądowego. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił potrzebę odwoływania się do wypracowanej w tym względzie przez Sąd Najwyższy linii orzeczniczej, czego konsekwencją jest zakwalifikowanie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy do kategorii odszkodowania.
W świetle powyższych okoliczności zasadnym staje się wszczęcie przez podatników postępowań o zwrot uiszczonego podatku (zaliczek na podatek) od otrzymanego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w wyniku sądowego przywrócenia do pracy. Co do zasady podatnik ma czas na podjęcie takiego postepowania w okresie 5 lat od upływu terminu na rozliczenie podatku dochodowego za okres, w którym wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy zostało podatnikowi wypłacone.
