Odszkodowanie za gradobicie w czerwcu 2025 r. – co robić, gdy ubezpieczyciel odmawia lub zaniża wypłatę odszkodowania ?
Tragiczne skutki burz i gradobić w czerwcu 2025 r.
Na początku czerwca 2025 r. przez Polskę przeszły gwałtowne burze i gradobicia, które spowodowały ogromne zniszczenia w uprawach rolnych i sadowniczych. Szczególnie dotknięty został Dolny Śląsk, zwłaszcza powiaty: Lubin, Wołów, Trzebnica i Góra. W gminie Żmigród, w takich miejscowościach jak Szydłów, Barkowo, Karnice, Bychowo i Węglewo, straty sięgnęły nawet 100%. Zniszczeniu uległy całe pola rzepaku, buraków cukrowych, kukurydzy, pszenicy, a także warzyw i sadów.
Żywioł nie oszczędził także innych rejonów Polski. W poważnym stopniu ucierpieli rolnicy i sadownicy z:
- regionu sandomierskiego i okolic Kraśnika (woj. lubelskie),
- powiatu sochaczewskiego (woj. mazowieckie),
- a także części województw: łódzkiego, wielkopolskiego i świętokrzyskiego.
Z doniesień medialnych i raportów lokalnych wynika, że zniszczeniu uległo kilkanaście tysięcy hektarów upraw i sadów. Straty w niektórych gospodarstwach są całkowite. Właściciele są zrozpaczeni, ale również rozczarowani reakcją ubezpieczycieli.
Problem: zaniżone lub niewypłacone odszkodowanie
Rolnicy posiadają ubezpieczenie upraw od skutków zdarzeń losowych, w tym gradu. Niestety w praktyce często spotykają się z:
- odmową wypłaty odszkodowania,
- rażąco zaniżoną kwotą odszkodowania,
- długotrwałą procedurą likwidacyjną,
- niewłaściwą oceną szkody przez likwidatora.
Typową praktyką zakładów ubezpieczeń jest odmawianie wypłaty z powodu rzekomego „niewystarczającego zakresu szkody”, lub „szkoda nie powstała na skutek gradu tylko działania szkodnika”. Zdarzają się również przypadki nieuzasadnionego „obcięcia” należnego odszkodowania o 70–80%.
Obowiązek ubezpieczenia upraw – co mówi prawo?
Rolnicy korzystający z dopłat bezpośrednich mają obowiązek ubezpieczania co najmniej 50% powierzchni upraw od co najmniej jednego ryzyka losowego. Obowiązek ten wynika z:
art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U. 2023 poz. 1852): „Producent rolny, który otrzymuje płatności bezpośrednie, jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych od co najmniej jednego z ryzyk losowych.”
Ponadto zgodnie z przepisem art. 361 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego, odpowiedzialność odszkodowawcza obejmuje:
„naprawienie szkody obejmujące straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.”
W praktyce oznacza to, że rolnik powinien otrzymać odszkodowanie odpowiadające fizycznej utracie plonu, lecz także z tytułu utraconego dochodu, w granicach wskazanych przez polisę oraz OWU.
Jak skutecznie dochodzić odszkodowania?
- Zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela i do gminy
Po wystąpieniu zdarzenia losowego rolnik powinien:
- zgłosić szkodę ubezpieczycielowi w terminie określonym w umowie (zwykle 3 do 7 dni),
- zgłosić straty do właściwego urzędu gminy (aby mogła zostać powołana komisja ds. szacowania strat).
- Zabezpieczenie dokumentacji i dowodów
- zdjęcia i nagrania video zniszczeń,
- protokoły z oględzin,
- dokumentacja produkcyjna i ewidencyjna (działki, zasiewy, plony).
- Analiza decyzji ubezpieczyciela
Nie należy przyjmować pierwszej decyzji jako ostatecznej. Każdy rolnik ma prawo do:
- złożenia reklamacji,
- powołania niezależnego rzeczoznawcy,
- negocjacji z zakładem ubezpieczeń,
- oraz skierowania sprawy do sądu.
