Czym jest mediacja?

„Czy wyraża Pan zgodę na mediację? – Ja nie będę brać udziału w żadnych medytacjach.”

Przytoczeniem powyższego cytatu rozpoczęło się jedno ze szkoleń dotyczących mediacji i miało ono na celu zobrazowanie stanu wiedzy społeczeństwa o mediacji. Na szczęście, było to już parę lat temu i wydaje się, że z roku na rok rośnie wiedza społeczeństwa w tym temacie.

Definicja mediacji

Mediacja jest jedną z tak zwanych Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów (ADR z angielskiego Alternative Dispute Resolution). Jest to rozmowa, przy udziale osoby trzeciej – mediatora, która ma na celu doprowadzenie do zawarcia obopólnie satysfakcjonującej ugody pomiędzy dwiema stronami konfliktu (tzw. strategia win-win).

Rola mediatora

Mediator jest osobą, która prowadzi mediację. Mediator jest osobą bezstronną wobec uczestników mediacji, a także neutralną wobec ich konfliktu. Mediator nie wnika w konflikt, a ma tylko na celu pomoc w dojściu do porozumienia i wypracowania wspólnie satysfakcjonującej ugody. Mediator podczas mediacji nie doradza stronom, nie sugeruje rozwiązań i nie ocenia ich działań.

Cechy mediacji

Przede wszystkim mediacja jest dobrowolna, co oznacza, że nikt nie może zmusić stron do udziału w niej. Ponadto, na każdym etapie mediacji można z niej zrezygnować, bez negatywnych konsekwencji. Po drugie, mediacja jest tajna i poufna, co oznacza, że wszystko co zostanie powiedziane w trakcie mediacji, zostaje między jej uczestnikami. Dotyczy to nie tylko stron, ale także samego mediatora. Kolejną cechą mediacji jest jej akceptowalność. Zasad ta odnosi się do osoby mediatora i oznacza, że strony biorące udział w mediacji muszą zgodzić się (zaakceptować) osobę mediatora.

Przebieg mediacji

Skonfliktowane strony mogą same zwrócić się do profesjonalnego mediatora, a na etapie sądowym także mogą zostać skierowane przez sąd. Oczywiście jeżeli wyrażą na nią zgodę. Początkowo mediator przedstawia stronom istotę mediacji, prezentuje jej zasady, a także atuty postępowania mediacyjnego. Następnie każda ze stron ma możliwość wypowiedzenie się w kontekście zaistniałego konfliktu. W trakcie mediacji może także zaistnieć konieczność tzw. spotkań indywidualnych z mediatorem. Co ważne, do takiego spotkania nie może dojść bez wiedzy drugiej strony. Indywidulane sesje służą omówieniu propozycji rozwiązań konfliktu. Ponadto, nic co zostanie wypowiedziane na spotkaniu indywidualnym nie zostanie bez zgody strony przekazane drugiej stronie.

Jeżeli uda się osiągnąć porozumienie, wówczas formułuje się ugodę. Jeżeli była to mediacja ze skierowania sądu, wówczas ugodę wraz z protokołem z mediacji przesyła się do sądu, który ją zatwierdzi i będzie ona miała moc wyroku sądowego.

Zalety mediacji

Niewątpliwe zaletą mediacji jest jej szybkość w porównaniu z czasem trwania postępowań sądowych. Jeżeli do mediacji doszło na podstawie skierowania sądu, nie powinna ona trwać dłużej niż trzy miesiące. Co więcej, strony nie ponoszą również kosztów biegłych, świadków czy własnego uczestnictwa w procesie. Jeżeli do zawarcia ugody na skutek mediacji dojdzie przed pierwszą rozprawą, zwracana jest również w całości opłata sądowa.

Kolejnym atutem mediacji jest realny wpływ stron na rozwiązanie sporu oraz możliwość dopasowania warunków ugody do oczekiwań stron. W mediacji realizowana jest strategia win-win (wygrany- wygrany), czyli obie strony konfliktu zaspokajają swoje potrzeby i osiągają pożądane rezultaty.

Mediacja jest procesem odformalizowanym, to oznacza, że strony mają możliwość wyboru mediatora, czasu i miejsca mediacji, a także możliwość wycofania się na każdym jej etapie. Końcowo należy wskazać, że ugoda zawarta przed mediatorem po zatwierdzeniu przez sąd ma moc wyroku sądowego. Istnieje także możliwość nadanie ugodzie klauzuli wykonalności, co wówczas daje możliwość egzekwowania jej w postępowaniu egzekucyjnym u komornika.

Podsumowanie

W przypadku zaistnienia konfliktu, czy to o podłożu rodzinnym, czy też biznesowym, zawsze warto na początku próbować polubownego jego rozstrzygnięcia. Pomoże to zaoszczędzić czas, pieniądze, ale także pozwoli uniknąć stresu związanego z postępowaniem sądowym. Między przedsiębiorcami pozwoli zachować dobre relacje i osiągnięcie pożądanych rezultatów rozwiązania konfliktu, z którego każda ze stron wyjdzie z poczuciem wygranej.