ODSZKODOWANIA ROLNIKÓW
Przymrozki w czerwcu, podtopienia w marcu i kwietniu, susze w maju, czy całoroczne nawałnice i gradobicia. To tylko nieliczne efekty zmian klimatycznych w Polsce. Zdarzenia te są powodem milionowych strat w uprawach rolnych i sadowniczych. Niekiedy w wyniku ekstremalnych warunków pogodowych dochodzi do uszkodzeń budynków mieszkalnych czy zabudowań gospodarczych.
Poszkodowani dotknięci szkodą liczą na szybką wypłatę odszkodowania, jednakże wielu ubezpieczycieli zaniża należne odszkodowanie. Dzieje się tak z powodu niedoszacowania wartości upraw czy przyjmowania innych stawek rynkowych za dane plony.
Wielu rolników też nieodpowiednio dobiera swoje ubezpieczenia, tzn. ubezpiecza się tylko od niektórych zdarzeń np. od przymrozków czy gradobicia, a nie ubezpiecza się od strat spowodowanych suszą. Niestety Ci poszkodowani nie będą mogli liczyć na uzyskanie odszkodowania od szkód powstałych w wyniku suszy.
Na szczęście w odniesieniu do szkód powstałych w budynkach czy zabudowaniach gospodarczych jest obowiązek posiadania obowiązkowego ubezpieczenia. Także bez względu na przyczynę szkody, poszkodowany uzyska odszkodowanie. Pozostaje jednakże pytanie czy ubezpieczyciel prawidłowo oszacuje szkodę i czy w ramach wypłaty odszkodowania poszkodowany będzie mógł ją naprawić.
W przypadku tych odszkodowań problemem może być wybór sposobu naprawienia szkody.
ODSZKODOWANIE ZA PRZYMROZKI
Ostatnio do naszej Kancelarii wpłynęły sprawy związane z przymrozkami w uprawach sadowniczych. Klienci byli objęci ubezpieczeniem od szkód spowodowanych przymrozkami.
Ubezpieczyciel przyjął na siebie odpowiedzialność, dokonał oszacowania i wypłacił odszkodowanie.
Niestety, ale wysokość przyznanego odszkodowania nie satysfakcjonowała klientów, dlatego zgłosili się do naszej Kancelarii. Poprosiliśmy biegłego rzeczoznawcę o ponowną wycenę szkód. Opinia niezależnego rzeczoznawcy wykazała, że odszkodowanie przyznane przez ubezpieczyciela zostało sporo zaniżone. W jednej ze spraw rzeczoznawca stwierdził szkodę całkowitą.
W związku z powyższym wysłaliśmy do ubezpieczyciela wezwanie do zapłaty wraz z nową opinią. Ubezpieczyciele na tej podstawie dokonali korekty odszkodowania, choć nie w pełnej wysokości.
Oprócz niedoszacowania wysokości odszkodowania, problemem było również potrącenie w przyznanego odszkodowania udziału własnego. Tego typu praktyka ubezpieczycieli została zakwestionowana przez Sądy powszechne. I tak przykładowo zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie XX GC 329/18 jednocześnie biegły podniósł, że w uprawach sadowniczych, zwłaszcza jabłoniach nie powinno się uwzględniać § 22 pkt 7 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, który stanowi, że w przypadku szkody częściowej, przy wyliczaniu odszkodowania uwzględnia się zaoszczędzone, nieponiesione koszty oraz straty plonu wynikające z opóźnień zbioru, niezgodnego z terminem agrotechnicznym, ponieważ nie zebranie owoców czy to zdrowych (nieuszkodzonych) czy uszkodzonych spowoduje/zwiększy nasilenie występowania agofagow w następnych sezonach wegetacyjnych przez co zostaną zwiększone koszty ochrony zapobieżenia i zwalczania występujących agrofagow w uprawach sadowniczych, tutaj jabłoniach, a ponadto przy zbiorach owoców przy wystąpieniu gradobicia zostają zwiększone koszty zbioru poprzez sortowanie owoców przy zrywaniu, czyli dzielenie na uszkodzone i nieuszkodzone jabłka.
W niektórych sprawach ubezpieczyciel potrącił z przyznanego odszkodowania nieponiesione koszty uprawy, co również jest niezgodne z orzecznictwem. W sprawie toczącej się przed SO w Radomiu sygn. akt I C 6/17 , w zakresie odliczania nieponiesionych kosztów zbioru biegły wskazał, a Sąd przyjął te stanowisko, że zapis ten może odnosić się do upraw ogólnorolnych np. zboża, ziemniaków itp. a nie ma przełożenia w sadach z wielu przyczyn… Zabiegi ochrony roślin pomimo niewielkiej ilości owoców towarowych i do tego słabej jakości, należy utrzymać na normalnym poziomie ponieważ wszelkie ograniczenia rzutować będą na poziom plonowania i jakość owoców w latach następnych. Jak wynika z powyższego zakres dodatkowych lub rozszerzonych prac, które wykonuje się w sadzie po wystąpieniu gradobicia może zrównoważyć lub przekroczyć tzw. koszty nieponiesione, o których mówi definicja szkody częściowe. Po wystąpieniu przymrozków sad nie jest likwidowany, tak jak inne uprawy ogólnorolne, lecz stosuje się dodatkowe zabiegi mające na celu ochronę drzew i ich leczenie.
Zarówno w przypadku potrącenia udziału własnego jak i potrącenia nieponiesionych kosztów uprawy ubezpieczyciele dokonują procentowego potrącenia w sposób dowolny, nie wyjaśniając podstaw potrącenia, ani jego wyliczenia.
Sprawy trafiły do Sądu. Obecnie czekamy na dalszy ciąg sprawy.
