Wraz z orzeczeniem o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód dotychczasowi małżonkowie rozpoczynają nowy etap swojego życia – co jednak nie oznacza, że wszystko wraca automatycznie do stanu sprzed małżeństwa. Oprócz spraw związanych z uporządkowaniem spraw majątkowych bądź opieki nad dziećmi pozostaje również kwestia nazwiska przyjętego w momencie zawarcia związku małżeńskiego.

Kwestia ta dotyczy głównie kobiet, gdyż to one najczęściej decydują się przyjąć nazwisko swojego małżonka bądź dołączyć je do swojego nazwiska dotychczasowego, jednakże mężczyźni, którzy przyjęli nazwisko swej małżonki również mogą skorzystać z możliwości zmiany, gdyż zasady pozostają te same.

Gdy na skutek małżeństwa zmieniłaś/eś swoje nazwisko masz dwa wyjścia – albo przy nim pozostać, albo je zmienić. Co ważne – Twój małżonek nie może żądać „oddania mu” jego nazwiska – nie ma do tego podstawy prawnej. Osoby często decydują się na pozostanie przy aktualnym nazwisku ze względu na fakt, że wspólne dzieci dotychczasowych małżonków również posiadają takie nazwisko, bądź też ze względu na to, że zmiana nazwiska powoduje konieczność dokonania wymiany dokumentów i aktualizacji danych w wielu instytucjach.

Jeżeli jednak zdecydowałaś/eś, że wolisz dokonać zmiany nazwiska możesz tego dokonać na dwa sposoby:

1. na podstawie art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
2. na podstawie art. 4 i nast. ustawy o zmianie imienia i nazwiska.

Niemożliwe jest dokonanie zmiany nazwiska w samym wyroku rozwodowym.

Ad. 1. Jest to typowe rozwiązanie stworzone z myślą o rozwodzących się małżonkach. Zmiana nazwiska następuje na skutek oświadczenia złożonego przez małżonka, który chce dokonać zmiany, w terminie 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego. Oświadczenie jest wynikiem wyłącznie woli danej osoby, nie jest potrzebna zgoda sądu, organu ani drugiego małżonka. Zmiana może nastąpić jedynie na nazwisko, które małżonek nosił bezpośrednio do chwili zawarcia związku małżeńskiego, a nie np. do panieńskiego sprzed pierwszego małżeństwa (jeżeli taka sytuacja miała miejsce). Oświadczenie składa się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.

Ad. 2. Jeżeli na skutek małżeństwa nie zmieniłaś/eś nazwiska, a np. zrobiłaś/eś to w trybie administracyjnym po zawarciu związku małżeńskiego, lub nie złożyłaś/eś w trybie opisanym powyżej oświadczenia o powrocie do poprzedniego nazwiska – możesz zmienić swoje nazwisko na wniosek w trybie ustawy o zmianie imienia i nazwiska. Wówczas należy wykazać ważne powody, które będą przemawiać na zasadnością zmiany – w szczególności będą to sytuacje, gdy dotyczą zmiany imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka bądź zmiana nastąpi na imię lub nazwisko używane. W tym przypadku potrzebna jest zgoda kierownika urzędu stanu cywilnego. Jeżeli istnieje taka potrzeba możliwa jest zmiana na nazwisko noszone nie tylko bezpośrednio przed zawarciem związku małżeńskiego, ale także wcześniejszego (np. panieńskiego).

W razie wątpliwości pozostaję do dyspozycji.