Według szybkiego szacunku wskaźnika inflacji GUS, ceny towarów i usług konsumpcyjnych w czerwcu 2022 r. okazały się wyższe o 15,6% niż w czerwcu 2021 r. Jednocześnie w dniu 8 lipca 2022 r. stopy procentowe NBP zostały podniesione (dziesiąty raz z rzędu), przy czym stopa referencyjna NBP wynosi 6,50%. Powyższe okoliczności zmuszają m.in. przedsiębiorców i rolników do zadania sobie pytania, czy rosnące koszty działalności nie prowadzą do zagrożenia niewypłacalnością. W przypadku udzielenia twierdzącej odpowiedzi, kolejnym krokiem jest poszukiwanie sposobu na wyjście z trudnej sytuacji finansowej. Jedną z najskuteczniejszych metod poprawy stanu prowadzonego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest wszczęcie postępowania o zatwierdzenie układu. W poniższym wpisie wyjaśniam kwestie, o które zwykle pytają Klienci, z którymi współpracuję.
Po co?
Podmiot niewypłacalny lub który w niedługim czasie może stać się niewypłacalny korzysta z omawianego postępowania, aby zawrzeć układ z wierzycielami i w ten sposób uniknąć ogłoszenia upadłości (a w praktyce utraty majątku i realnego bankructwa). Cechą wyróżniającą postępowanie o zatwierdzenie układu na tle innych postępowań jest fakt, że do zawarcia układu dochodzi bez udziału sądu. Dłużnik nie jest zatem narażony na ewentualną długotrwałość postępowania przed sądem.
Kto?
Postępowanie o zatwierdzenie układu może zostać zastosowaneprzede wszystkim w przypadku przedsiębiorców, w szczególności prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, rolników, spółek handlowych oraz wspólników spółek jawnych i partnerskich, a także komplementariuszy spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych.
Jak zacząć?
Dłużnik zawiera umowę o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania z doradcą restrukturyzacyjnym. Podkreślić należy, że osoba ta jest wybierana przez dłużnika i pełni swoją funkcję na podstawie umowy zawartej z dłużnikiem. Co ważne, doradcy restrukturyzacyjnego nie należy mylić z radcą prawnym lub adwokatem. Dlatego osoba, która dotychczas korzysta z pomocy zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego lub adwokata, aby skorzystać z postępowania o zatwierdzenie układu musi zawrzeć umowę z doradcą restrukturyzacyjnym. Na mocy ww. umowy doradca restrukturyzacyjny pełni w danej sprawie funkcję nadzorcy układu.
Co mogę zyskać natychmiast?
W toku postępowania o zatwierdzenie układu nadzorca układu może dokonać obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Od dnia dokonania obwieszczenia postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku dłużnika, wszczęte przed dniem otwarcia postępowania, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania. Sędzia-komisarz na wniosek dłużnika może uchylić zajęcie dokonane przed dniem otwarcia postępowania. Co do zasady, skierowanie egzekucji do majątku dłużnika oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia na tym majątku jest niedopuszczalne po dniu otwarcia postępowania. Jednocześnie do dnia zakończenia postępowania wypowiedzenie przez wynajmującego lub wydzierżawiającego umowy najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo dłużnika jest zasadniczo niedopuszczalne. Powyższe rozwiązanie stosuje się odpowiednio do umów kredytu i leasingu, zawartych przed dniem otwarcia postępowania oraz innych umów o podstawowym znaczeniu dla dłużnika. Należy jednak pamiętać, że jeżeli w terminie czterech miesięcy od dnia dokonania obwieszczenia dłużnik nie złoży do sądu wniosku o zatwierdzenie układu, skutki obwieszczenia wygasają z mocy prawa. Dłużnik zyskuje zatem ochronę przed egzekucją oraz wypowiedzeniami kluczowych umów, a także czas na wypracowanie porozumienia z wierzycielami.
Co dalej?
Niezwłocznie po zawarciu umowy należy ustalić tzw. dzień układowy. Wierzytelności powstałe po ty dniu nie są objęte układem. W praktyce zatem dłużnik decyduje, z którymi wierzycielami chce zawrzeć układ. Przede wszystkim będą to wierzyciele dysponujący wierzytelnościami osobistymi np. z tytułu zapłaty ceny za dostarczony towar. Co istotne, układem mogą być objęte wierzytelności zabezpieczone hipoteką lub zastawem. Propozycje dotyczące zawarcia układu mogą być ograniczone tylko do niektórych zobowiązań (o zasadniczym wpływie na dalsze funkcjonowanie dłużnika), w szczególności z kredytów, pożyczek lub umów leasingu majątku niezbędnego dla działalności prowadzonej przez dłużnika.
Jakie mam możliwości?
Postanowienia układu stanowią przedmiot ustaleń dłużnika i wierzycieli. W praktyce najczęściej wykorzystuje się odroczenie terminu spłaty, rozłożenie spłaty na raty, zmniejszenie wysokości wierzytelności, zmianę lub uchylenie zabezpieczenia. Dopuszczalne jest ustalenie, że spłata zobowiązań nastąpi z przyszłych zysków (można przy tym określać, jaka część zysku będzie przeznaczona na spłatę) albo ustalenie, że zaspokojenie wierzycieli nastąpi w drodze tzw. likwidacji majątku dłużnika (np. sprzedaży części majątku), a nawet ustalenie, że w ramach restrukturyzacji nastąpi udzielenie kredytu lub pożyczki dłużnikowi lub ustalenie, że w ramach restrukturyzacji dojdzie do zmiany treści stosunków prawnych np. umów. Co ważne, propozycje układowe mogą wskazywać jeden lub więcej sposobów, w tym stosowanych łącznie np. zmniejszenie wysokości wierzytelności, rozłożenie spłaty na raty i odroczenie terminu płatności pierwszej raty.
Jak przekonać wierzycieli do zawarcia układu?
Co oczywiste, zawarcie układu z wierzycielami jest bezpośrednio uzależnione od tego, czy propozycje układowe będą dla wierzycieli bardziej korzystne niż prowadzenie przez wierzycieli tradycyjnej windykacji należności. Rolą nadzorcy układu, z którym dłużnik zawiera umowę, jest w szczególności sporządzenie wspólnie z dłużnikiem planu restrukturyzacyjnego (w tym zaprezentowanie proponowanej przyszłej strategii prowadzenia działalności dłużnika) oraz przygotowanie wspólnie z dłużnikiem propozycji układowych. Dłużnik zatem otrzymuje pełne, fachowe wsparcie w zakresie negocjacji z wierzycielami.
Jak przebiega głosowanie?
Ustawa przewiduje dwie drogi głosowania nad układem, to jest zwołanie zgromadzenia wierzycieli albo zbieranie głosów wierzycieli przez nadzorcę układu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. W praktyce zwykle wykorzystywane jest drugie z ww. rozwiązań, a zatem głosowanie odbywa się online, przy czym wszystkie czynności wykonuje nadzorca układu.
Co po zawarciu układu?
Jeśli za przyjęciem układu zagłosuje większość wierzycieli uprawnionych do głosowania, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności uprawniających do głosowania, nadzorca układu stwierdza przyjęcie układu, a dłużnik składa wniosek o zatwierdzenie układu. Sąd wydaje postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu w terminie dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Z dniem uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego układ postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności objętych układem ulegają umorzeniu z mocy prawa. Tytuły wykonawcze lub egzekucyjne, obejmujące wierzytelności objęte układem, tracą wykonalność z mocy prawa. Nie ma zatem potrzeby podejmowania jakichkolwiek dalszych działań w tym zakresie. Dłużnik może zatem spłacać swoje zadłużenie na warunkach ustalonych z wierzycielami, nie obawiając się o zagrożenie ewentualną egzekucją.
Co jeśli wykonanie układu okazuje się niemożliwe?
Jeżeli po zatwierdzeniu układu nastąpił trwały wzrost lub zmniejszenie dochodu z przedsiębiorstwa dłużnika, przede wszystkim dłużnik może wystąpić o zmianę układu.
Osoby borykające się z problemami finansowymi, poszukujące sposobu na tzw. oddłużenie, w tym zainteresowane restrukturyzacją (m.in. przeprowadzeniem postępowania o zatwierdzenie układu), zapraszam do bezpośredniego kontaktu.
