Niewypłacalność osoby fizycznej nie musi prowadzić do utraty całego majątku. Prawo upadłościowe przewiduje możliwość zawarcia układu z wierzycielami, który ureguluje warunki spłaty zadłużenia bez konieczności np. sprzedaży nieruchomości dłużnika wykorzystywanej na cele mieszkaniowe.

Kto?

Osoba fizyczna, która na dzień złożenia wniosku nie prowadzi działalności gospodarczej, a stała się niewypłacalna, może wystąpić do sądu upadłościowego o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. Fakt prowadzenia w przeszłości działalności gospodarczej nie stanowi przeszkody do złożenia tzw. wniosku o układ konsumencki.

Jak wygląda rozpoznanie wniosku przez sąd?

Sąd rozpoznaje wniosek na posiedzeniu niejawnym wyłącznie na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku. Dlatego kluczowe jest, aby wniosek został przygotowany w sposób fachowy. Błędy lub niekompletność wniosku nie będą mogły zostać naprawione na rozprawie, bowiem rozprawa nie zostanie wyznaczona. Wniosek rozpoznaje się w terminie tygodnia od dnia jego złożenia.

Kiedy wniosek zostanie uwzględniony?

Wniosek powinien zawierać wstępne propozycje układowe. Sąd uwzględnia wniosek, jeżeli możliwości zarobkowe dłużnika oraz jego sytuacja zawodowa wskazują na zdolność do pokrycia kosztów postępowania o zawarcie układu oraz możliwość zawarcia i wykonania układu z wierzycielami. Dlatego przed złożeniem wniosku należy indywidualnie przeanalizować sytuację danej osoby fizycznej i wspólnie ustalić realne warunki układu z wierzycielami. Tylko racjonalne propozycje układowe, poparte fachową analizą i argumentacją, dają szansę na uwzględnienie wniosku przez sąd, a następnie zawarcie układu.

Co dalej?

Uwzględniając wniosek, sąd wydaje, w którym wyznacza nadzorcę sądowego. Nadzorca sądowy w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia postanowienia sporządza w porozumieniu z dłużnikiem propozycje układowe oraz zwołuje zgromadzenie wierzycieli w celu głosowania nad układem. Termin zgromadzenia wierzycieli ustala w porozumieniu z dłużnikiem, przy czym zgromadzenie wierzycieli nie może odbyć się później niż trzy miesiące od dnia otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli Zgromadzeniu wierzycieli przewodniczy nadzorca sądowy. Nadzorca sądowy przedstawia sądowi wniosek o zatwierdzenie układu w terminie dwudziestu jeden dni od dnia zgromadzenia wierzycieli.

Innymi słowy, sąd rozstrzyga wniosek w ciągu tygodnia od złożenia. Następnie w ciągu trzech miesięcy powinno zostać przeprowadzone zgromadzenie wierzycieli, celem zawarcia układu z wierzycielami. W ciągu kolejnych 21 dni do sądu zostaje złożony wniosek o zatwierdzenie układu. Zachowując terminy przewidziane ustawą, postępowanie powinno trwać ok. 4 miesięcy.

Czy wnioskodawca jest chroniony w czasie postępowania?

Przepisy przewidują szereg rozwiązań polegających na ochronie dłużnika w trakcie postępowania, w szczególności przed egzekucją, dzięki czemu dłużnik i wierzyciele mają realne warunki do zawarcia układu.

Postanowienia umowy zastrzegające na wypadek złożenia wniosku lub otwarcia postępowania zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest dłużnik, są nieważne.

Postanowienie umowy, której stroną jest dłużnik, uniemożliwiające albo utrudniające osiągnięcie celu, jest bezskuteczne w stosunku do masy układowej.

Od dnia otwarcia postępowania do dnia jego zakończenia, spełnianie przez dłużnika świadczeń wynikających z wierzytelności, które z mocy prawa są objęte układem, jest niedopuszczalne.

Od dnia otwarcia postępowania do dnia jego zakończenia wypowiedzenie przez wynajmującego lub wydzierżawiającego umowy najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości jest niedopuszczalne.

Do umów kredytu w zakresie środków postawionych do dyspozycji kredytobiorcy przed dniem otwarcia postępowania oraz innych umów o podstawowym znaczeniu dla dłużnika powyższe stosuje się odpowiednio.

Postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, wszczęte przed dniem otwarcia postępowania, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania.

Na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego można uchylić zajęcie dokonane przed dniem otwarcia postępowania w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym dotyczącym wierzytelności objętej z mocy prawa układem, jeżeli jest to konieczne.

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia wynikającego z wierzytelności objętej z mocy prawa układem jest niedopuszczalne po dniu otwarcia postępowania.

Na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego można zawiesić postępowanie egzekucyjne co do wierzytelności nieobjętych z mocy prawa układem, jeżeli egzekucję skierowano do przedmiotu zabezpieczenia niezbędnego.

Na czym polega układ?

Postanowienia układu są ustalane przez dłużnika i wierzycieli. W praktyce najczęściej wykorzystuje się rozwiązana polegające na odroczeniu terminu spłaty, rozłożeniu spłaty na raty, zmniejszeniu wysokości wierzytelności, zmianie lub uchyleniu zabezpieczenia.

Dopuszczalne jest przyjęcie, że spłata nastąpi z przyszłych zysków (można określać, jaka część zysku będzie przeznaczona na spłatę) albo ustalenie, że zaspokojenie wierzycieli nastąpi w drodze tzw. likwidacji majątku dłużnika (np. sprzedaży części majątku), a nawet ustalenie, że w ramach restrukturyzacji nastąpi udzielenie kredytu lub pożyczki dłużnikowi lub ustalenie, że w ramach restrukturyzacji dojdzie do zmiany treści stosunków prawnych np. umów. Co ważne, propozycje układowe mogą wskazywać jeden lub więcej sposobów, w tym stosowanych łącznie np. zmniejszenie wysokości wierzytelności, rozłożenie spłaty na raty i odroczenie terminu płatności pierwszej raty.

Ile trwa realizacja układu?

Układ jest zawierany na okres nieprzekraczający pięciu lat. W przypadku, gdy układ obejmuje wierzytelności zabezpieczone na mieniu dłużnika hipoteką, w części dotyczącej tych wierzytelności, może być zawarty na okres przekraczający pięć lat. Gdy w skład masy upadłości wchodzi nieruchomość służąca zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika lub osób znajdujących się na jego utrzymaniu, układ może być zawarty na okres przekraczający pięć lat, jeżeli przewiduje zachowanie nieruchomości przez dłużnika.

Jak technicznie przebiega realizacja układu?

Dłużnik wykonuje układ za pośrednictwem nadzorcy wykonania układu.

Osoby borykające się z problemami finansowymi, poszukujące sposobu na tzw. oddłużenie, w tym zainteresowane przeprowadzeniem postępowania o tzw. układ konsumencki, zapraszam do bezpośredniego kontaktu.