Twoja firma chciałaby rozpocząć współpracę z influencerem, a może prowadzisz popularne konto w mediach społecznościowych i zgłaszają się do Ciebie firmy, które oferują Ci współpracę reklamową – sprawdź jak zrobić to zgodnie z prawem !
Współpraca reklamowa w Internecie jest kwitnącym biznesem – dla jednych szansą na reklamowanie swoich produktów, dla drugich sposobem zarabiania pieniędzy. O czym powinieneś pamiętać zawierając umowę influencer marketingu ?
Po pierwsze oznacz prawidłowo przedmiot umowy:
Przedmiot umowy to ustalenie i dookreślenie tego na co obie strony się umawiają. Dla przykładu przyjmijmy, że przedmiotem umowy ma być reklamowanie kosmetyków na Instagramie, czy takie określenie przedmiotu umowy wystarczy ? Abolutnie NIE. Umowa powinna szczegółowo regulować na co się umawiacie, np.:
- Jaki konkretnie produkt i firma będą reklamowane – opisz je szczegółowo,
- W jaki sposób influencer ma reklamować produkty – ustal czy będzie to post, relacja, czy rolka, a może kilka z nich ?
- Czy współpraca będzie jednorazowa, a może zakładacie od początku szerszą kampanię reklamową? W tym ostatnim wypadku warto uwzględnić w umowie harmonogram realizacji kampanii,
- Na jakich kanałach influencer ma reklamować produkty?
- Termin realizacji umowy: publikacji postu, przygotowania kampanii,
- Obowiązek uzyskania ostatecznej akceptacji od zlecającego współpracę.
Warto w umowie ustalić też jaki jest plan marketingowy, na jakich celach, czy na jakim odbiorcy zależy zlecającemu reklamę, jaki efekt wizerunkowy chce osiągnąć reklamowana firma. Zwłaszcza jeśli firma zlecająca współpracę prowadzi zaplanowaną kampanię reklamową, a współpraca jest tylko jednym z elementów szerszej strategii.
Ważnym elementem umowy jest wynagrodzenie:
Umowa powinna określać sposób rozliczenia między firmą, której produkty są reklamowane w ramach współpracy, a influencerem. Najczęstsze rozwiązanie to wynagrodzenie pieniężne, ale często zdarzają się też bartery, czyli zamiast pieniędzy influencer dostaje usługi lub produkty reklamowanej firmy. Ważne, aby w umowie określić wartość tych wzajemnych świadczeń – powinny być równe, odpowiadać sobie wartością.
Czy można zobowiązać influencera do tego, żeby swoim zachowaniem nie wpływał negatywnie na reklamowane marki ?
Działalność influencera, jego wypowiedzi, zachowanie, postawy mają ogromne znaczenie z punktu widzenia reklamowanych firm – w ułamku sekundy firma może stracić budowaną latami renomę i zaufanie klientów. Z tego powodu bardzo często w umowach uwzględnia się postanowienia dotyczące określonego, wymaganego sposobu prezentowania przez influencera swoich poglądów, opinii. Nieprzestrzeganie takich ustaleń, np. zachowanie niezgodne z prawem, czy publikowanie treści, które są niezgodne z zawartą umową jest wtedy związane z odpowiedzialnością odszkodowawczą, karami umownymi, a w niektórych wypadkach powinno prowadzić do natychmiastowego rozwiązania umowy o współpracy.
Czy w umowie warto wpisywać postanowienia dotyczące zakazu konkurencji ?
W mojej ocenie jak najbardziej TAK. Influencer nie jest naszym pracownikiem i oczywistym jest, że może równolegle prowadzić klika współprac, jednak Twojej firmie powinno zależeć, aby w czasie trwania współpracy influencer nie reklamował produktów konkurencyjnej marki. Firmy często dbają o to, aby ten zakaz konkurencji trwał także przez jakąś chwilę po zakończeniu danej współpracy.
Jak podpisać taką umowę, no i co z prawami autorskimi ?
Umowa współpracy z influencerem nie ma szczególnych wymogów co do formy, a więc może być też umową ustną. Ustna umowa ma jednak dużą wadę – jeśli powstanie spór nie będziesz w stanie udowodnić jaka była jej treść. Taka umowa to zwykłe słowo przeciwko słowu, niby umowa jest ważna, ale strasznie ciężko coś wyegzekwować. Dlatego warto podpisywać umowy pisemne, albo przynajmniej w formie dokumentowej (np. przez e-maile). Uczulam jednak, że w sytuacji gdy umowa obejmuje przeniesienie praw autorskich to koniecznie musisz ją zawrzeć w formie pisemnej, przy przenoszeniu praw autorskich maile nie wystarczą.
Czy muszę zadbać o zgodę na rozpowszechnianie wizerunku influencera i prawa autorskie do materiałów reklamowych?
O przeniesienie praw autorskich do materiałów reklamowych lub zgodę na rozpowszechnianie wizerunku powinieneś zadbać z pewnością w sytuacji gdy przygotowane w ramach umowy materiały chcesz publikować na własnych kanałach, niezależnie od działań influencera. Pamiętaj, że zgoda na rozpowszechnianie wizerunku może być w każdej chwili cofnięta, dlatego warto zabezpieczyć się i przewidzieć karę umowną, jeśli zgoda zostanie cofnięta.
Natomiast jeśli dystrybucja materiałów promocyjnych będzie następowała tylko poprzez działania influencera, czy ma mieć charakter jednorazowy nie musisz martwić się przenoszeniem praw autorskich i uzyskiwaniem zgody na rozpowszechnianie wizerunku.
Czy influencer powinien mieć zgodę na wykorzystanie znaków towarowych reklamowanej firmy ?
TAK, jeśli w treści spotu, postu lub innych materiałów reklamowych wykorzystuje konkretne znaki towarowe reklamowanej firmy, powinien wcześniej uzyskać zgodę na ich wykorzystanie. Warto dokładnie wskazać co taka zgoda obejmuje, a więc kiedy i w jakich okolicznościach influencer jest uprawniony do wykorzystania znaku towarowego.
Czy umowa powinna obejmować klauzulę poufności ?
Klauzula poufności może być użytecznym postanowieniem, zwłaszcza gdy zlecającemu współpracę zależy na tym, aby pewne szczegóły umowy pozostały tajemnicą. O jakie szczegóły może chodzić ? Na przykład o wynagrodzenie umowne, strategię marketingową, informacje biznesowe.
Co jeśli umowa nie jest realizowana terminowo lub jest realizowana wadliwie?
No właśnie, co w takiej sytuacji ? To zależy co zawarliście w umowie. Jeśli przewidzieliście na przykład kary umowne z tytułu nieterminowej realizacji umowy, zlecający współpracę na podstawie tych postanowień może naliczyć karę umowną w ustalonej wysokości. Warto dokładnie opisać sposób przyjmowania przygotowanego materiału reklamowego, możliwości zgłaszania poprawek i usuwania niezgodności.
Podsumowanie:
Mimo, że media społecznościowe żyją chwilą, wszystko dzieje się szybko i trwa jedynie sekundy, to nawet 15 sekundowy materiał reklamowy może mieć daleko idące skutki. W jednej chwili reklamowany produkt może stać się super popularny, by przez inny post influencera w momencie stać się negatywnym viralem. Aby uchronić swoją firmę przed takimi konsekwencjami warto zadbać o dobrą umowę, bo dobra umowa jest korzystna dla każdej ze stron. Z jednej strony jasno określa prawa i obowiązki, dzięki czemu każdy wie co ma robić, z drugiej strony daje narzędzia w przypadku problemów w jej realizacji.