Pojęcie odrolnienia gruntu wiąże się ze zmianą jego przeznaczenia z rolniczego na nierolnicze. W zależności od stanu faktycznego może być jedno- lub dwuetapowe.

________________________________________________

Właściwe odrolnienie odbywa się przy udziale organów gminy, na terenie której położona jest działka i dotyczy zmiany przeznaczenia nieruchomości w uchwalanym przez radę gminy miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego terenu. Wyjątkowo, jeżeli na obszarze nie obowiązuje plan miejscowy a jednocześnie grunt oznaczony jest klasą IV-VI, dopuszczalne jest dokonanie odrolnienia w drodze decyzji o warunkach zabudowy (na gruncie o klasie I-III można uzyskać w drodze decyzji o warunkach zabudowy prawo do postawienia zabudowy zagrodowej, czyli tzw. „siedliska” na działce rolnej).

Jeżeli plan miejscowy już obowiązuje i zakłada przeznaczenie terenu na cele nierolnicze, to znaczy, że odrolnienie już nastąpiło i można przejść do etapu związanego z rozpoczęciem użytkowania gruntu w nowym celu, co w niektórych wypadkach może się wiązać z uzyskaniem decyzji o wyłączeniu z produkcji rolnej. Jeśli planu miejscowego nie uchwalono, można złożyć w urzędzie gminy wniosek o wszczęcie procedury jego uchwalenia, jednak należy pamiętać, że taki wniosek jest tylko propozycją wniesienia projektu uchwały przez uprawniony do tego podmiot.

Wyłączenie z produkcji rolnej gruntu przeznaczonego na cele nierolnicze

Zgodnie z art. 11 ustawy o ochronie gruntów i leśnych, dopiero po wydaniu przez właściwy organ decyzji zezwalających na takie wyłączenie możliwym jest wyłączenie z produkcji:

• użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb,
• użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego,
• gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne.

a ponadto także gruntów określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2-10 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

W decyzji dotyczącej wyłączenia z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2–10 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne określa się obowiązki związane z wyłączeniem.

W przypadku wniosku o wyłączenie z produkcji użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego ma on charakter wiążący, a wydawana przez organ decyzja ma charakter deklaratoryjny.

Do wniosku należy załączyć w szczególności:

1. projekt zagospodarowania działki (zgodnie z projektem budowlanym) wraz z zestawieniem powierzchni z zaznaczoną powierzchnią gruntów przeznaczonych do wyłączenia z produkcji i z uwzględnieniem klas i użytków znajdujących się w granicach działki (działek);
2. decyzję o warunkach zabudowy (z klauzulą ostateczności), jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ewentualnie wypis/wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu, jeżeli taki obowiązuje na wyłączanym obszarze.

Opłata za wyłączenie z produkcji rolnej

Osoba, która uzyskała zezwolenie na wyłączenie gruntów z produkcji, jest obowiązana uiścić

1. należność** – jednorazową opłatę z tytułu trwałego wyłączenia gruntów z produkcji;
2. opłaty roczne w wysokości 10% należności, uiszczane: w razie trwałego wyłączenia – przez lat 10, a w przypadku nietrwałego wyłączenia – przez okres tego wyłączenia, nie dłużej jednak niż przez 20 lat od chwili wyłączenia tych gruntów z produkcji;
3. jednorazowe odszkodowanie w razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu (w odniesieniu do gruntów leśnych).

Obowiązek zapłaty powstaje od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.

W razie zbycia gruntów, co do których wydano decyzje zezwalającą na wyłączenie, które jednak nie zostały jeszcze wyłączone z produkcji, obowiązek uiszczenia należności i opłat rocznych ciąży na nabywcy, który wyłączył grunt z produkcji. W razie zbycia gruntów wyłączonych z produkcji, obowiązek uiszczania opłat rocznych przechodzi na nabywcę. Zbywający jest obowiązany o powyższym uprzedzić nabywcę.

Należności i opłat rocznych nie uiszcza się za grunty o powierzchni:

• do 500 m2 w przypadku budowy budynku jednorodzinnego
• do 200 m2 na każdy lokal mieszkalny, w przypadku budowy budynku wielorodzinnego

Jeżeli wyłączana powierzchnia jest większa, należność i opłaty roczne zostaną naliczone od nadwyżki.

Należność

Należność pomniejsza się o wartość gruntu, ustaloną według cen rynkowych stosowanych w danej miejscowości w obrocie gruntami, w dniu faktycznego wyłączenia tego gruntu z produkcji. Wysokość należności określona jest w ustawie.

Opłata roczna

Opłatę roczną za dany rok uiszcza się w terminie do dnia 30 czerwca tego roku, przyjmując w odniesieniu do gruntów rolnych kwoty określone w ustawie, zaś w odniesieniu do gruntów leśnych za podstawę ustalenia cenę 1 m3 drewna, stosowaną przy wymiarze podatku leśnego w danym roku. Wysokość opłaty zależy od klasy gruntu i wynika z art. 12 ust. 7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Jednorazowe odszkodowanie

Wysokość jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu stanowi różnicę między spodziewaną wartością drzewostanu w wieku rębności, określonym w planie urządzania lasu, a wartością w chwili jego wyrębu. W drzewostanach młodszych, w których nie można pozyskać sortymentów drzewnych, odszkodowanie to stanowi wartość kosztów poniesionych na założenie i pielęgnację drzewostanów.

Obowiązek uiszczenia należności i opłat rocznych, a w odniesieniu do gruntów leśnych również jednorazowego odszkodowania nie dotyczy wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej na cele budownictwa mieszkaniowego do 500m2 w przypadku budynku jednorodzinnego oraz do 200m2, na każdy lokal mieszkalny, w przypadku budynku wielorodzinnego.

Czy możliwe jest wyłączenie tylko części działki z produkcji rolnej?

Decyzja wyłączająca z produkcji rolnej grunt o przeznaczeniu nierolniczym nie musi dotyczyć całej nieruchomości, jednak ważne aby teren, który nadal ma być oznaczony klasoużytkiem „R” był rzeczywiście użytkowany na cele rolne.

więcej: https://www.kancelaria-tadrowska.pl/blog/odrolnienie-grunt%C3%B3w