Tablica alimentacyjna 2025 – czy zmieni zasady orzekania alimentów?

Ministerstwo Sprawiedliwości ogłosiło nowe narzędzie wspierające orzekanie alimentów – tzw. tablicę alimentacyjną. Choć informacja ta odbiła się szerokim echem w mediach i wzbudziła wiele emocji, warto uporządkować fakty. Czym jest tablica alimentacyjna? Czy sądy będą ją stosować? Czy może być podstawą do obniżenia lub podwyższenia alimentów? Wyjaśniam.

Czym jest tablica alimentacyjna?

Tablica alimentacyjna to zestawienie szacunkowych kosztów utrzymania dziecka, przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Narzędzie to ma wspierać sędziów, mediatorów oraz strony postępowań w sprawach o alimenty, w tym:

• oszacowanie podstawowych potrzeb dziecka,
• zwiększenie przewidywalności orzeczeń,
• ułatwienie zawierania ugód.

Uwaga: tablica alimentacyjna nie ma mocy prawnej. Nie jest źródłem prawa, nie wiąże sądu i nie może stanowić jedynej podstawy do zasądzenia alimentów.

Czy tablica alimentacyjna zmienia sposób orzekania alimentów?

Z punktu widzenia praktyki orzeczniczej – nie. Choć tablica może stanowić punkt odniesienia dla uczestników postępowań alimentacyjnych, decyzja o wysokości alimentów wciąż zależy wyłącznie od sądu, który bierze pod uwagę:

• usprawiedliwione potrzeby dziecka,
• możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica.

Wprowadzenie tablicy nie oznacza automatycznej waloryzacji już zasądzonych alimentów. Nie stanowi również samodzielnej przesłanki do ich zmiany.

Co zawiera tablica alimentacyjna?

Tablica zawiera szacunkowe miesięczne koszty utrzymania dziecka, w zależności od:

• wieku dziecka (pięć grup: 0–7 lat, 8–11, 12–15, 16–18, 18+),
• liczby dzieci na utrzymaniu rodzica zobowiązanego,
• dochodu zobowiązanego (progresywne progi).

Koszty obejmują m.in.: wyżywienie, mieszkanie, edukację, kulturę, ochronę zdrowia, transport i inne uzasadnione wydatki.

Model oparto na rozwiązaniach niemieckich i francuskich. Dla przykładu – im więcej dzieci pozostaje na utrzymaniu zobowiązanego, tym niższa jednostkowa kwota alimentów. Ale różnice te są umiarkowane – zgodnie z zasadą, że każde dziecko ma prawo do zaspokojenia swoich usprawiedliwionych potrzeb.

Czy można się powoływać na tablicę alimentacyjną w sądzie?

Tak – ale ostrożnie. Tablica może pomóc:

• w uzasadnieniu wysokości żądanych alimentów,
• w negocjacjach między rodzicami,
• jako materiał dowodowy wspierający argumentację.

Nie zastąpi jednak obowiązku udowodnienia indywidualnych potrzeb dziecka ani nie przekona sądu, jeśli inne okoliczności (np. zakres osobistej opieki rodzica) przemawiają za inną wysokością alimentów.

Czy można złożyć wniosek o zmianę alimentów, powołując się na tablicę?

Nie. Samo wprowadzenie tablicy alimentacyjnej nie jest zmianą okoliczności w rozumieniu przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Wniosek o zmianę alimentów można złożyć tylko wtedy, gdy doszło do realnej zmiany sytuacji finansowej lub życiowej dziecka albo rodzica (np. utrata pracy, wzrost wydatków dziecka, zmiana opieki nad dzieckiem).

Podsumowanie – tablica alimentacyjna: pomoc czy fikcja?

Z perspektywy prawa rodzinnego i praktyki sądowej tablica alimentacyjna to raczej eksperyment niż rewolucja. Choć może ułatwić orientację co do przeciętnych kosztów utrzymania dziecka, nie zmienia zasad orzekania alimentów.