Odpowiadając na pytanie, które w chwili obecnej gnębi każdego zobowiązanego do alimentów tj. „czy sąd może zawiesić lub obniżyć alimenty z powoda Koronawirusa (COVID-19)?” odpowiem wprost, że zawieszenie absolutnie w grę nie wchodzi, gdyż nie jest to przewidziane przepisami prawami, a i charakter tego roszczenia wyklucza taką możliwość. Odnosząc się zaś do możliwości obniżenia alimentów tu wskaże, iż z pomocą przychodzi nam art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: kro), z którego wprost wynika, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przepis ten w mojej ocenie jak najbardziej daje podstawę do tego, aby żądać obniżenia alimentów. Kiedy? Wtedy, gdy udowodnimy, że z powodu Koronawirusa nasze możliwości majątkowe uległy obniżeniu lub w ogóle ich nie posiadamy. Pamiętać należy, iż zgodnie z art. 135 kro, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, ale również od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. A to oznacza, iż w sytuacji, w której ktoś na skutek Koronawirusa straci pracę lub dochody przez niego uzyskiwane ulegną pomniejszeniu zasadnym jest wystąpienie do sądu z pozwem o obniżenie alimentów. Pamiętajmy również, iż w związku z nakazami i zakazami jakie obecnie panują w Polsce - w mojej ocenie również i potrzeby uprawnionego do alimentów (tj. dziecka) uległy obniżeniu, gdyż dzieci zaprzestały uczęszczania na zajęcia dodatkowe (np. sportowe czy korepetycje), zostały pozamykane kina, place zabaw, baseny, parki, a zatem i koszty związane z rozrywką odpadły, odpadły również koszty związane z wyjazdami wakacyjnymi, które są jednym z usprawiedliwionych składników kosztów utrzymania dziecka.
Zalecam, aby składając pozew o obniżenie alimentów zawrzeć od razu wniosek o zabezpieczenie, dzięki któremu sąd już w trakcie trwania sprawy może na czas postępowania alimenty obniżyć z uwagi na trudną sytuację materialną - oznacza to, że nie musimy czekać na to, aż sąd przeprowadzi postępowanie dowodowe i wyda wyrok, gdyż zgodnie z art. 737 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej k.p.c.). wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej (w niektórych przypadkach sąd wniosek o zabezpieczenie może rozpoznać na pierwszej rozprawie, najczęściej jednak postanowienie dot. zabezpieczenia wydawane jest na posiedzeniu niejawnym).
Podsumowując, chciałabym jeszcze raz podkreślić, iż pozew o obniżenie alimentów jest zasadny, wtedy, gdy zobowiązany do alimentów z powodu epidemii Koronawirusa utracił pracę lub wykaże, iż na przestrzeni dłuższego czasu jego zarobki uległy zmniejszeniu. Jeżeli pozew zostanie sporządzony zgodnie z wymogami k.p.c. oraz zostanie odpowiednio uzasadniony i zostaną załączone odpowiednie dowody w sprawie to istnieje w mojej ocenie znaczna szansa na obniżenie świadczenia alimentacyjnego. Proszę jednak pamiętać, iż każda sprawa jest sprawą indywidualną i ostateczny wynik zależy od wielu czynników.
Podstawa prawna:
art. 737 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. Nr 43, poz. 296).
art. 135 i 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tj. Dz. U. 2017, poz. 682).
