Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne – uwagi wstępne
Wpływ pandemii koronawirusa na gospodarkę jest oczywisty. Mamy coraz więcej niewypłacalnych firm. Przedsiębiorcy radzą sobie z kryzysem na wiele sposobów. Część z nich wybiera jedno z czterech głównych rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych. Inni, nie widząc nadziei na wyjście z kryzysu, decydują się na ogłoszenie upadłości. Od ponad czterech miesięcy dla niewypłacalnych firm dostępna jest jeszcze jedna procedura – uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Uproszczona restrukturyzacja szybko stała się atrakcyjnym rozwiązaniem, z którego korzystają liczne zadłużone firmy. Zalety wdrożenia tego rodzaju postępowania są znaczące. Natomiast już teraz widać, że część uproszczonych postępowań restrukturyzacyjnych została otwarta wyłącznie w jednym celu – ochrony dłużnika przed egzekucją i odsunięcia upadłości o parę miesięcy.
Modelowy przebieg uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego
W pierwszej kolejności niewypłacalna firma zawiera umowę z wybranym przez siebie doradcą restrukturyzacyjnym. Od tej chwili doradca restrukturyzacyjny staje się nadzorcą układu, który ma pomóc firmie w przeprowadzeniu postępowania restrukturyzacyjnego. Następnie dłużnik przekazuje nadzorcy spis wierzytelności, spis wierzytelności spornych oraz propozycje układowe. Po przekazaniu dokumentacji, niewypłacalna firma obwieszcza o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym stanowi moment otwarcia postępowania. W obwieszczeniu musi znaleźć się informacja o tzw. dniu układowym. Dzień układowy determinuje to, które zobowiązania będą objęte układem, a które pozostaną poza jego warunkami. Zasada jest prosta. Zobowiązania powstałe przed dniem układowym są objęte układem. Zobowiązania powstałe po dniu układowym nie są objęte układem i muszą być spełniane przez dłużnika na bieżąco. Po otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego dłużnik przedstawia wierzycielom propozycje układowe i zbiera od nich karty do głosowania. Układ zostaje przyjęty, jeżeli opowie się za nim większość głosujących wierzycieli mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom. Ostatnim etapem jest złożenie wniosku o zatwierdzenie układu do sądu.
Dlaczego uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne jest tak popularne?
Główną przyczyną tego stanu rzeczy jest to, że uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne zostaje otwarte automatycznie, z chwilą obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Dłużnik nie musi czekać na decyzję sądu. Szybkość wdrożenia postępowania restrukturyzacyjnego jest o tyle ważna, że w zdecydowanej większości spraw dłużnicy dążą do zatrzymania czynności windykacyjnych lub egzekucyjnych. Specyfika uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego przejawia się zaś w tym, że z chwilą otwarcia postępowania egzekucje toczące się wobec dłużnika ulegają zawieszeniu. (W przypadku wierzytelności zabezpieczonych pod warunkiem, że złożone przez dłużnika propozycje układowe przewidują pełne zaspokojenie). W toku uproszczonej restrukturyzacji niedopuszczalne jest wszczęcie nowych postępowań egzekucyjnych wobec dłużnika. Płatność zobowiązań objętych układem jest wstrzymana. Korzystne są również większości wymagane do przyjęcia układu. Tak jak zostało poruszone wyżej dłużnik musi przekonać większość wierzycieli głosujących dysponujących co najmniej dwiema trzecimi sumy wierzytelności przysługujących wierzycielom głosującym. Dla porównania w postępowaniu o zatwierdzenie układu wymaga się przekonania większości wszystkich wierzycieli dysponujących dwiema trzecimi wszystkich wierzytelności.
Nie każda uproszczona restrukturyzacja kończy się układem
Nie każde uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne otwierane jest z myślą o przeprowadzeniu restrukturyzacji. Brak jakiejkolwiek ingerencji sądu na etapie otwarcia postępowania prowadzi do korzystania z uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego przez dłużników, którzy nie mają szans na skuteczne przeprowadzenie procesu restrukturyzacji. Uproszczona restrukturyzacja jest w tych okolicznościach traktowana jako dogodny instrument do opóźnienia czynności egzekucyjnych czy docelowo upadłości. Z perspektywy wierzyciela szczególnie istotne jest, żeby w takich sytuacjach niezwłocznie złożyć wniosek o uchylenie skutków dokonania obwieszczenia o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Bierna postawa wierzycieli umożliwi zaradnemu dłużnikowi korzystać z dobrodziejstw uproszczonej restrukturyzacji przez minimum cztery miesiące.
