Klauzula mediacyjna to zapis w umowie, w którym strony postanawiają już na etapie zawierania umowy o skierowaniu, w przypadku sporu, sprawy do mediacji. Na tak wczesnym etapie można zabezpieczyć interesy stron poprzez zamieszczenie tej klauzuli w umowie. Dzięki niej może okazać się, że postępowanie sądowe wcale nie jest konieczne.

Co powinna zawierać klauzula mediacyjna?

Klauzula mediacyjna to postanowienie w umowie, w której strony doprecyzowują warunki skierowania do mediacji sporu związanego z realizacją umowy. Może być bardzo prosta i ograniczać się do minimum wymaganego przez kodeks postępowania cywilnego, czyli określać: przedmiot mediacji, osobę mediatora albo sposób jego wyboru. Strony mogą też dodatkowo uregulować w niej inne kwestie, tj. czas trwania mediacji, sposób ponoszenia jej kosztów, miejsce posiedzeń mediacyjnych, czy język, w jakim będzie prowadzona mediacja.

Przykład klauzuli mediacyjnej

 „Wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy lub w związku z nią (dalej „Spór"/"Spory"), strony zobowiązują się do przedłożenia do rozwiązania w drodze mediacji w Centrum Mediacji  Lewiatan zgodnie z postanowieniami Regulaminu Centrum Mediacji Lewiatan obowiązującymi w dniu rozpoczęcia mediacji.  Każda ze stron może jednostronnie przerwać mediację.” [1]

Klauzula a proces

Klauzula mediacyjna pozwala zaoszczędzić stronom konfliktu czas, stres i koszty związane z postępowaniem sądowym. Oczywiście zamieszczenie klauzuli mediacyjnej w umowie nie stoi na przeszkodzie skierowaniu sprawy do sądu bez konieczności skorzystania z mediacji. Jednak w przypadku wniesienia sprawy do sądu z pominięciem klauzuli mediacyjnej[2], sąd na zarzut pozwanego skierowuje strony do mediacji. Natomiast sąd rozpozna sprawę, gdy w drodze mediacji nie dojdzie do zawarcia ugody.

Klauzula mediacyjna – praktyka

Przy sporządzaniu umowy standardem jest wpisanie przez strony w umowie postanowienia dotyczącego rozpoznania przez sąd sporu powstałego w związku z jej realizacją. Niekiedy dodatkowo pojawia się klauzula o polubownym rozwiązaniu ewentualnych sporów przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego. Rzadko w umowie zamieszczana jest klauzula mediacyjna. Wpisanie do umowy tej klauzuli pozwala stronom na polubowne rozpoznanie sporu. Może więc spowodować, że nie będzie konieczne skierowanie sprawy do sądu, a strony wypracują akceptowalne przez nie rozwiązanie.

Dlaczego warto?

Zamieszczenie w umowie klauzuli mediacyjnej może zapobiec kierowaniu sprawy do sądu i eskalacji konfliktu. Dzięki mediacji strony zyskują m.in. czas i pieniądze, a także mogą zachować dobre relacje, które są ważne w biznesie, ale też w naszym codziennym życiu. Mają też kontrolę nad postępowaniem mediacyjnym i tym samym jego wynikiem. Strony same wypracowują rozwiązanie sporu, przy wsparciu mediatora, a ugoda zawarta w mediacji, po zatwierdzeniu przez sąd, stanowi orzeczenie sądowe. Oznacza to, że szybciej i bez potrzeby uruchamiania procedury sądowej możemy uzyskać zakończenie sporu. Mediacja pokazuje, że jest inna droga niż proces na rozwiązanie sporu. Zamieszczenie w umowie klauzuli mediacyjnej może pomóc stronom w rozwiązaniu sporu, jaki może się pojawić na tle ich współpracy.

[1] http://konfederacjalewiatan.pl/uslugi/centrum_mediacji/klauzula
[2] Art. 2021 kpc „Jeżeli strony przed wszczęciem postępowania sądowego zawarły umowę o mediację, sąd kieruje strony do mediacji na zarzut pozwanego zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.”