W każdym postepowaniu w sprawach z zakresu własności intelektualnej spotykamy się z problemem udowodnienia racji. Od dnia 30 czerwca 2021 r. dla postępowań prowadzonych przez Urzędem Patentowym RP (UPRP) będzie obowiązywać Wspólna Praktyka urzędów krajowych ds. własności intelektualnej i Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej dotycząca dowodów w postępowaniach odwoławczych w sprawach znaków towarowych. Na pewno informacje zawarte w tym dokumencie mogą być przydatne w innych postępowaniach dotyczących spraw własności intelektualnej, także w sądach. 

Dokument Wspólnej Praktyki zawiera zbiór zasad dotyczących dowodów w postępowaniach odwoławczych w sprawach znaków towarowych, obejmujących składanie, struktura i przedstawianie dowodów oraz postępowanie z dowodami poufnymi. Swym zakresem obejmuje następujące zagadnienia: 

• rodzaje dowodów i ich dopuszczalność na etapie postępowania odwoławczego;
• środki dowodowe i źródła dowodów, w tym ich autentyczność, prawdziwość i wiarygodność;
• ustalanie właściwej daty dowodów;
• sposoby przedstawienia dowodów: struktura i prezentacja, w tym dopuszczalne formaty, wielkość i objętość, spis załączników i szablony oraz
• poufność dowodów.

W zakres Wspólnej Praktyki nie wchodzą następujące kwestie:

• ocena wartości dowodowej;
• zagadnienia okołojęzykowe;
• opis ograniczeń prawnych uniemożliwiających wdrażanie;
• aktualizacja wytycznych;
• następujące środki dowodowe: zeznania ustne, oględziny, opinie biegłych i wezwania do udzielenia informacji;
• postępowania sądowe o naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy;
  okoliczności, w których organy odwoławcze i urzędy ds. ochrony własności intelektualnej w państwach członkowskich powinny umożliwić osobom trzecim lub innym organom administracyjnym/sądom dostęp do poufnych dowodów/danych przedłożonych w trakcie postępowania oraz
• dane osobowe, z wyłączeniem anonimizacji.
   

Otwarty katalog środków dowodowych zawiera m.in.:

• faktury i inne dokumenty handlowe
• katalogi ogłoszenia i reklamy
• publikacje
• próbki
• dokumenty urzędowe i poświadczone
• zeznania świadków
• oświadczenia złożone pod przysięgą
• badania rynkowe
• wyciągi z mediów społecznościowych
• inne dokumenty (takie jak: certyfikacje, rankingi i nagrody, dokumenty potwierdzające, że zgłoszenie znaku towarowego różni się od jego pierwotnego przeznaczenia i zostało złożone w celach spekulacyjnych lub jedynie w celu uzyskania odszkodowania pieniężnego uznane wezwania do zaprzestania naruszeń
   

Ciekawe są wskazówki pomagające określić właściwą datę dowodu internetowego. W tym celu można wykorzystać następujące narzędzia:

• wyszukiwarki i serwisy archiwizacji stron internetowych – takie jak np. „WayBack Machine”
• poświadczenia notarialne
• znaczniki czasu generowane przez komputer
• narzędzia oprogramowania śledczego.

Przydatne są także zalecenia dotyczące sposobu projektowania i prowadzenia badania rynkowego prowadzone przez niezależne instytuty badawcze. Dominuje pogląd, że za bardziej wiarygodne uchodzą badania przeprowadzane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa sondażowe. W celu potwierdzenia rzetelności wyników badania rynku zaleca się przedstawienie istotnych informacji na temat doświadczenia zawodowego podmiotu realizującego badanie.

Sprawozdanie z badania rynkowego powinno:

• wskazać jasno właściwy krąg odbiorców;
• określić, czy „konsumentami” w danym przypadku jest ogół odbiorców, konkretna grupa czy kręgi specjalistów;
• wyjaśnić, w jaki sposób zaprojektowano i dobrano próbę oraz jaką metodę naukową zastosowano (kwoty, dobór losowy lub inne);
• przedstawić dane statystyczne (tabele) zawierające informacje o dystrybucji populacji pod względem co najmniej regionu, wieku, płci, poziomu wykształcenia, zawodu itp.;
• w sposób jednoznaczny wyjaśnić, na jakiej wielkości próby przeprowadzono badanie i czy jest ona reprezentatywna;
• wszelkie wartości procentowe wspomniane w badaniu powinny być również wyjaśnione (należy określić, czy odnoszą się one do łącznej liczby respondentów czy jedynie tych, którzy udzielili odpowiedzi);
• zawrzeć informacje o zastosowanej metodzie gromadzenia odpowiedzi (metoda przeprowadzania badania);
  uwzględnić wyjaśnienie, dlaczego uznano daną metodę za właściwą w danym przypadku.
   

Dodatkowo w zakresie konstruowania pytań i kwestionariusza odpowiedzi należy pamiętać, że:

• w badaniu należy stosować jasno ustrukturyzowane pytania, których kolejność i format są jednakowe dla wszystkich respondentów
• pytania te powinny być sformułowane w sposób jasny i zwięzły
• zadawane pytania nie powinny sugerować odpowiedzi ani nie powinny kierować osoby udzielającej odpowiedzi w stronę spekulacji, których osoba ta nie dokonywałaby bez tego pytania
• pytania powinny być sformułowane w taki sposób, aby można było uzyskać spontaniczne odpowiedzi
• pytaniom otwartym i pytaniom bez podpowiedzi należy nadawać większą wagę.
  należy rejestrować dokładne odpowiedzi, a nie ich skróconą postać, podsumowanie lub streszczenie
• odpowiedzi takie jak „tak”, „nie” i „trudno powiedzieć” są proste i najłatwiejsze do zrozumienia i pomiaru, w związku z tym konieczne są pytania zamknięte, jednak czasami istotne jest dostosowanie skali i lepsze poznanie opinii lub preferencji konsumentów, w takich przypadkach konieczne są pytania otwarte.
• należy ujawnić pełny wykaz pytań zawartych w kwestionariuszu.
• należy ujawnić wszystkie odpowiedzi udzielone w kwestionariuszu.
• należy również ujawnić instrukcje udzielane ankieterom.
   

Wytyczne będą na pewno z czasem kształtować praktykę rynkową w spornych sprawach dotyczących IP, na pewno nie tylko przed Urzędem Patentowym RP ale także w specjalnie utworzonych sądach własności intelektualnej i będą prowadzone według nowej procedury dedykowanej dla spraw własności intelektualnej. W procedurze tej pozyskanie dowodów odgrywa istotną rolę.

Szczegółowe informacje dostępne sa na: https://euipo.europa.eu/tunnel-web/secure/webdav/guest/document_library/contentPdfs/EUIPN/common_communication/cp12/common_communication_cp12_pl.pdf

 
Photo by Marcos Paulo Prado on Unsplash