Z przepisów dotyczących odszkodowań za czyny niedozwolone, np. błąd medyczny (błąd przy porodzie), wynika, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W przypadku śmierci poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody (np. lekarz, szpital, zakład ubezpieczeń) powinien zwrócić koszty leczenia temu kto je poniósł.

Uzasadnione wydatki na leczenie wynikające z tych przepisów, to nie tylko wydatki poniesione w ramach publicznej opieki zdrowotnej. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, w tego rodzaju sprawach powinny być uwzględniane wszelkie koszty, które biorąc pod uwagę aktualny stan wiedzy medycznej, dają realne szanse na poprawę stanu zdrowia poszkodowanego, a nie tylko koszty uwzględniane np. w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Ponadto, poszkodowani czynami niedozwolonymi mogą oczekiwać naprawienia doznanej szkody zarówno majątkowej, jak i niemajątkowej - zwłaszcza na osobie - wynikłej z konieczności usunięcia, bądź złagodzenia negatywnych następstw zdarzenia sprawczego w optymalny, możliwy sposób, w tym w ramach odpłatnej pomocy medycznej, szczególnie jeśli uzyskanie pożądanych świadczeń z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego jest utrudnione, ograniczone albo niemożliwe. Od poszkodowanego nie można bowiem wymagać kosztem ryzyka pogorszenia się jego stanu zdrowia długotrwałego oczekiwania na ewentualne dostępne nawet w ramach tzw. "uspołecznionego" systemu opieki zdrowotnej leczenie, czy rehabilitację, jeśli istnieje lepsza, czy bardziej dogodna, a przede wszystkim szybsza - w praktyce zwykle dzięki temu skuteczniejsza - możliwość wdrożenia stosownego leczenia.

Co więcej, odszkodowanie obejmować może koszty leczenia w prywatnej placówce, nawet jeśli podobne zabiegi oferowane są przez NFZ. Poszkodowany ma bowiem prawo do jak najszybszego usunięcia skutków zdarzenia szkodzącego w jak najlepszych warunkach, dlatego podmiot odpowiedzialny za zdarzenie szkodzące nie może skutecznie bronić się przed obowiązkiem pokrycia kosztów leczenia, wskazując, że poszkodowany mógłby "zaczekać" na uzyskanie świadczenia w placówce publicznej. Konieczność oczekiwania na zabieg leczniczy lub rehabilitację stanowi dla poszkodowanego dodatkowe źródło cierpień.

W jednej z wygranych ostatnio przeze mnie spraw, w której występowałem jako pełnomocnik poszkodowanej pacjentki, Sąd Apelacyjny w Warszawie przyjął, że domaganie się przez poszkodowaną pacjentkę pokrycia kosztów związanych z prywatnym leczeniem naprawczym uzasadnione jest również tym, że w następstwie wadliwego leczenia przez personel pozwanego szpitala, poszkodowana utraciła zaufanie do jakości usług świadczonych w ramach publicznej służby zdrowia. Przebieg leczenia powódki ujawnił różnice w jakości świadczonych usług w ramach prywatnej i publicznej opieki medycznej, a poszkodowana miała uzasadnione i obiektywne podstawy do tego, aby skorzystać z odpłatnych świadczeń bez zbędnej zwłoki, której doświadczyła w pozwanym szpitalu.

Dodatkowo, w sprawie tej, wszystkie poniesione przez powódkę wydatki na leczenie i rehabilitację naprawczą były zgodne z zaleceniami specjalistów, którzy udzielili poszkodowanej pomocy prywatnie w celu optymalnego naprawienia szkody. Gdyby postępowanie pozwanego szpitala było prawidłowe, powódka nie poniosłaby tych kosztów. Jednocześnie sąd zauważył, że powódka i tak miarkowała koszty leczenia naprawczego, gdyż w tym przypadku mogła skorzystać z droższego leczenia w Niemczech.

Pełna odpowiedzialność za wadliwe skutki leczenia spoczywa na sprawcy szkody i powinna obejmować wszelkie ponoszone przez poszkodowanego koszty pozostające w związku z zawinionym działaniem sprawcy. Korzystanie przez poszkodowanego z usług refundowanych w ramach publicznej opieki zdrowotnej przerzuca koszty kompensaty i naprawienia szkody na ogół obywateli obciążonych składkami zdrowotnymi, zmniejsza pulę świadczeń dostępnych dla pozostałych pacjentów, która i tak – jak powszechnie wiadomo – jest niezadowalająca. Podmiot odpowiedzialny za szkodę nie powinien oczekiwać zwolnienia go z obowiązku rekompensaty kosztów leczenia naprawczego, przez przerzucenie ich na inne osoby, w tym wypadku ogół ubezpieczonych. Jest wiedzą powszechną, że dostępność świadczeń refundowanych jest ograniczona, a terminy oczekiwania niekorzystnie wpływają na rokowania pacjentów. Jeżeli leczenie pacjenta jest opóźnione z winy pozwanego szpitala, nie można osobie poszkodowanej zarzucać, że sięgnęła po optymalną dostępną jej pomoc, w ramach świadczeń udzielanych przez prywatną opiekę zdrowotną.

Autorem publikacji jest radca prawny Marcin Kluś, **specjalista w sprawach o błąd medyczny, w tym o błąd przy porodzie.**

www.kancelariaklus.pl

www.bladprzyporodzie.com.pl