Wielu przedsiębiorców błędnie zakłada, że jeśli zapłacili za wykonanie projektu graficznego, strony internetowej czy tekstu marketingowego, automatycznie stają się właścicielami praw autorskich. Tymczasem sama zapłata wynagrodzenia nie oznacza przeniesienia praw. Aby legalnie korzystać z utworu – publikować go, modyfikować czy sprzedawać – konieczna jest pisemna umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych.
Czym jest przeniesienie praw autorskich?
Przeniesienie praw autorskich to sytuacja, w której autor przekazuje swoje prawa majątkowe innej osobie lub firmie. Od tej chwili nabywca staje się właścicielem utworu i może korzystać z niego w taki sposób, jak twórca. Autor traci prawo decydowania o dalszym wykorzystaniu dzieła, a nabywca zyskuje pełną kontrolę – w tym prawo do sprzedaży, modyfikacji czy przekazania utworu dalej.
Przeniesienie praw jest nieodwracalne. W przeciwieństwie do licencji, prawa nie wracają do autora po upływie określonego czasu.
Przeniesienie praw autorskich a licencja – różnice
To jedno z najczęściej mylonych pojęć w praktyce biznesowej.
Przeniesienie praw autorskich – nabywca staje się właścicielem utworu i może z niego korzystać bez ograniczeń.
Licencja – to jedynie pozwolenie na korzystanie z utworu w określony sposób i przez określony czas. Autor nadal pozostaje właścicielem praw.
W przypadku licencji niewyłącznej twórca może udzielić tego samego prawa innym podmiotom, w tym nawet konkurencji. Dlatego, jeśli chcesz mieć wyłączność i pełną kontrolę, przeniesienie praw autorskich jest bezpieczniejszym rozwiązaniem.
Co musi zawierać umowa o przeniesienie praw autorskich?
Aby umowa była ważna i skuteczna, powinna spełniać kilka warunków:
1. Forma pisemna
To absolutny wymóg. Umowy zawarte ustnie, przez e-mail lub komunikator nie powodują przeniesienia praw. Bez podpisanej umowy autor nadal zachowuje prawa, nawet jeśli otrzymał zapłatę.
2. Dokładne określenie utworu
Umowa musi wskazywać konkretny utwór, którego dotyczy. Zbyt ogólne zapisy typu „przeniesienie praw do wszystkich utworów powstałych w trakcie współpracy” mogą być nieważne.
3. Pola eksploatacji
To jeden z najważniejszych elementów umowy. Pola eksploatacji określają sposoby korzystania z utworu, np. publikację w Internecie, druk materiałów reklamowych, wykorzystanie w kampanii marketingowej, zgłoszenie jako znak towarowy. Jeśli dane pole nie zostanie wymienione, prawa do niego nie przechodzą na nabywcę.
4. Wynagrodzenie
W umowie należy wskazać, czy w cenie dzieła zawarte jest wynagrodzenie za przeniesienie praw. Brak takiego zapisu może prowadzić do sporów.
5. Moment przejścia praw
Umowa powinna określać, kiedy prawa przechodzą na zamawiającego – np. w chwili zapłaty lub podpisania umowy. Jasny zapis pozwala uniknąć wątpliwości w przyszłości.
6. Prawa zależne
Warto dodać klauzulę pozwalającą na modyfikowanie, tłumaczenie lub przystosowanie utworu. Bez niej nabywca nie może wprowadzać zmian w dziele.
Czy zawsze trzeba przenosić prawa autorskie?
Nie zawsze. Jeśli planujesz korzystać z utworu tylko przez pewien czas lub w określonym celu, wystarczająca może być licencja. Przeniesienie praw jest konieczne, gdy chcesz mieć pełną kontrolę nad utworem, wykorzystywać go komercyjnie lub uniknąć ryzyka, że autor cofnie zgodę na jego użycie.
Jak zabezpieczyć swoje interesy?
- Zawsze podpisuj pisemną umowę.
- Dokładnie określ, jaki utwór jest jej przedmiotem.
- Wymień wszystkie pola eksploatacji.
- Dodaj zapis o prawach zależnych.
- Zachowaj kopię podpisanej umowy.
Dobrze przygotowana umowa daje Ci pewność, że możesz korzystać z utworu w pełni legalnie i bez ryzyka sporów.
Więcej szczegółów znajdziesz w pełnym artykule: https://predotalegal.pl/przeniesienie-praw-autorskich-jak-zrobic-to-poprawnie/
