Reklama w pasie drogowym od lat stanowi jeden z najbardziej problematycznych obszarów dla przedsiębiorców. Choć nośniki reklamowe ustawiane blisko jezdni są skutecznym narzędziem marketingowym, to ich lokalizacja wiąże się z restrykcyjnymi przepisami oraz wysokimi karami za samowolne zajęcie pasa drogowego. W poniższym artykule przedstawiam opis tego, czym jest reklama w pasie drogowym, kiedy wymaga zezwolenia, jak wygląda procedura oraz jak bronić się przed karą.
Reklama w drodze czyli gdzie ….
Pas drogowy to przestrzeń o jasno określonych granicach, obejmująca nie tylko jezdnię, pobocze i chodnik, ale także teren przyległy, który – wbrew częstym wyobrażeniom – może stanowić trawnik, klepisko lub być po prostu niezagospodarowany. To właśnie błędna ocena granic pasa drogowego najczęściej prowadzi do sporów między właścicielami reklam a zarządcami dróg. Jednocześnie trudne czasem jest rozróżnienie czy mamy doczynienia z droga publiczną – objętą reżimem ustawy o drogach publicznych i związaną z tym koniecznością uzyskania zezwolenia na zajmowanie pasa drogowego – a drogą wewnętrzną.
Co kryje się pod pojęciem REKLAMY?
Zgodnie z ustawą o drogach publicznych reklamą jest każdy nośnik informacji wizualnej widoczny dla użytkownika drogi – niezależnie od tego, czy jest to baner, tablica, konstrukcja przestrzenna, reklama na rusztowaniu, ogrodzeniu czy nawet na budynku, jeśli jej powierzchnia wchodzi w przestrzeń powietrzną nad pasem drogowym. Reklamą będzie też szyld z nazwą prowadzonej działalności.
W praktyce oznacza to, że reklamą są m.in.:
billboardy,
banery na ogrodzeniach,
reklamy na rusztowaniach,
reklamy na wiatach, kioskach czy obiektach budowlanych,
podświetlane i przewijane nośniki typu „scroll”,
ekrany LED, monitory i wyświetlacze,
reklamy na markizach czy parasolach (o ile pełnią funkcję informacyjną, a nie wyłącznie użytkową)
reklamy umieszczone w ogródkach gastronomicznych a nawet na rowerach czy pojazdach (w określonych sytuacjach).
Wyłączenia obejmują m.in. znaki drogowe, tablice informacyjne ustawiane przez gminę oraz tablice informacyjne o formach ochrony przyrody.
Na gruncie orzecznictwa kluczowe jest stanowisko NSA z 13.12.2021 r., II GSK 637/21:
„Każde bowiem zajęcie pasa drogowego przez reklamę niezależnie od tego, w jaki konstrukcyjnie sposób jest zamontowana, a więc czy znajduje się ona na budynkach, czy jest przymocowana do słupa energetycznego, czy znajduje się na specjalnej dla reklam konstrukcji w postaci słupa z tablicą reklamową, czy jest na powierzchni wiaty przystankowej, kiosku ruchu, na wiadukcie, czy jakimkolwiek innym obiekcie budowlanym znajdującym się w pasie drogowym, wymaga pozwolenia właściwego zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego.”
Kto wydaje zezwolenie na reklamę w pasie drogowym?
Zezwolenie wydawane jest przez zarządcę drogi. Dla dróg krajowych i autostrad to Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, dla dróg wojewódzkich – zarząd województwa. Z kolei dla dróg powiatowych – zarządcą jest będzie zarząd powiatu. Zarządcą dróg gminnych jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Jakie warunki trzeba spełnić żeby dostać zezwolenie na zajecie pasa drogowego pod reklamę?
Zasadą jest ochrona pasa drogowego i zakaz dokonywania czynności, które mogłyby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. W szczególności zabrania się:
- umieszczania reklam:
a) imitujących znaki i sygnały drogowe oraz urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego,
b) poza obszarem zabudowanym, z wyłączeniem parkingów i miejsc obsługi podróżnych.
Reasumując zarządca drogi odmówi wydania zgody, jeśli reklama:
- mogłaby zagrażać bezpieczeństwu ruchu,
- mogłaby powodować niszczenie drogi,
- nie spełnia wymagań z art. 42a dotyczących reklam emitujących światło.
Jeśli istnieje szczególnie uzasadniony przypadek zarządca drogi może zezwolić na lokalizację reklamy w pasie dorogwym.
Potrzebne Ci będą trzy zezwolenia:
- na lokalizację reklamy
- na prowadzenie robót w celu mieszczenia rkelamy
na umieszczenie reklamy w pasie drogowym.
Dwie ostatnie decyzje są odpłatne
Pamiętaj trzeba, że umieszczenie reklamy wymaga spełnienia szeregu wymogów chociażby co do odpowiedniej odległosci od krawędzi jezdni, a przy reklamach imitujących światło co do minimalnego czasu prezentacji itd. W grę wchodzą tez inne przepisy – ustalenia uchwały rkajobrazowej jeśli na danym terenie obowiązuje. W przypadku niektórych reklam potrzebne jest też uzyskanie pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia do organu architektoniczno-budowlanego.
Ile zapłacę za reklame w pasie drogowym?
Opłaty za zajęcie pasa drogowego pod reklamę naliczane są jako iloczyn powierzchni reklamy, liczby dni ekspozycji oraz stawek określonych w uchwale właściwej rady gminy, powiatu lub sejmiku województwa. Wysokość opłat różni się w zależności od kategorii drogi i rodzaju reklamy.
W przypadku reklam ustawionych bez zezwolenia naliczana jest kara – w wysokości dziesięciokrotności normalnej opłąty. Kara ta jest obligatoryjna i nie wymaga oceny winy sprawcy.
Jakie są najczęstsze błędy prz umieszczaniu reklam?
Umieszczenie baneru na ogrodzeniu, które „wydaje się” prywatne.
Montaż na elewacji budynku, który wchodzi w przestrzeń nad chodnikiem.
Ustawienie przyczepy z reklamą w jednym miejscu na wiele miesięcy.
Brak sprawdzenia przebiegu pasa drogowego.
Zakup gotowego ekranu LED i jego montaż bez konsultacji.
