Celem rozwodu jest eliminacja szkody, jaką z punktu widzenia społecznego byłoby utrzymywanie formalnych związków małżeńskich, w sytuacji, gdy małżeństwo faktycznie nie istnieje, nie istnieje żadna więź emocjonalna i nie ma szans na jego dalsze funkcjonowanie.
Zgodnie z art. 56 § 3 k.r.o. rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Ocena skuteczności odmowy zgody na rozwód powinna być dokonywana przede wszystkim z uwzględnieniem przyczyn rozkładu oraz okoliczności i zdarzeń, jakie powstały po ustaniu pożycia małżonków, (np. związków pozamałżeńskich oraz dzieci w nich urodzonych, jak też społecznej celowości legalizacji tych związków).
To żądający rozwodu małżonek wyłącznie winny trwałego i zupełnego rozkładu pożycia stron, ma obowiązek dowieść faktów, które stanowiłyby dostateczną podstawę do wyrażenia oceny, że brak zgody na rozwiązanie małżeństwa należy uznać za moralnie naganny, powodowany pobudkami niezasługującymi na społeczną aprobatę, przy przyjęciu miernika oceny obiektywnej, dokonywanej z zewnątrz.
Nie można podzielić stanowiska, że motywy moralne i religijne odmowy zgody na rozwód są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Można jednak przyjąć, że wskazane motywy nie stoją na przeszkodzie uznania odmowy zgody na rozwód za sprzeczne z zasadami współżycia z innych przyczyn, co wymaga uzasadnienia tych przyczyn.
Sprzeczna z zasadami współżycia społecznego będzie odmowa zgody na rozwód w sytuacji, gdy wyraża ona jedynie niechęć do zalegalizowania związku drugiego małżonka, który faktycznie już funkcjonuje, służy szykanie lub zemście za zerwanie pożycia małżeńskiego.
Gdy między małżonkami nie istnieje żadna więź emocjonalna, nie pozostają ze sobą od wielu lat w kontakcie, a jeden z małżonków dąży do sformalizowania kilkuletniego związku z inną osobą, to odmowa wyrażenia zgody na rozwód powinna zostać potraktowana jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
