Co zrobić jeśli ubezpieczyciel zaniżył odszkodowanie?

Niejednokrotnie zdarza się taka sytuacja, że na skutek danego zdarzenia dochodzi do uszkodzenia pojazdu mechanicznego i konieczności jego naprawy ( co do zasady). Często niestety mimo posiadania polisy OC przez sprawcę, ubezpieczyciel w ramach postępowania obejmującego likwidację szkody, nie wypłaca żądanej przez nas kwoty odszkodowania tylko ją zaniża, podając swoje argumenty mające uzasadnić takie działanie.

Co zrobić, gdy nie zgadzamy się z decyzją ubezpieczyciela?

Jeśli składaliśmy już odwołanie(względnie reklamację) od decyzji ubezpieczyciela to następnym krokiem jest zasięgnięcie porady prawnej w naszej sprawie. Należy ją skierować do radcy prawnego, aby ten ocenił zasadność naszych roszczeń i szansę na uzyskanie wyższego odszkodowania w postępowaniu przez sądem.

Z jakimi roszczeniami mamy do czynienia zazwyczaj?

• O zwrot kosztów naprawy w związku z zaniżonym odszkodowaniem (kwestia wyceny części do naprawy czy stawek za roboczogodzinę lub odmowy zwrotu refundacji wydatków na naprawę)
• O zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku z utratą możliwości korzystania z pojazdu wskutek wypadku
• O zwrot wydatków na ekspertyzę czy oględziny pojazdu, jak i koszty pomocy na etapie likwidacji szkody
• O zwrot wydatków na naprawę pojazdu w przypadku niedopełnienia przez poszkodowanego obowiązku minimalizacji szkody ( tu należy wskazać na rabaty, upusty, naprawę zastępczą,
• O odszkodowanie w związku z obniżeniem wartości uszkodzonego pojazdu.

Czym kierują się sądy oceniając czy dany wydatek wchodzi w zakres szkody objętej należnym odszkodowaniem ?

Konieczne jest ustalenie, czy koszty były celowe, niezbędne i ekonomicznie uzasadnione z punktu widzenia efektywnej realizacji roszczenia odszkodowawczego. Zgodnie z art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych odszkodowanie, które zakład ubezpieczeń wypłaca, w ramach odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, ustala się w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, jeżeli są oni zobowiązani do odszkodowania za szkodę wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu.

Warto wskazać, że:

• w prawie cywilnym obowiązuje tzw. zasada pełnego odszkodowania (art. 361 § 2 k.c.),
• ubezpieczyciel, który odpowiada z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jak ubezpieczony, (co do zasady) – odpowiada za całą szkodę w granicach związku przyczynowego (art. 361 § 1 k.c. )

Jak wskazuje T. Wiśniewski [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, red. G. Bieniek, t. I–II, LEX 2011, komentarz do art. 363; T. Wiśniewski [w:] Kodeks cywilny…, t. III, red. J. Gudowski, komentarz do art. 363: „pełne odszkodowanie obejmuje wszystkie szkodliwe skutki zdarzenia stanowiącego czyn niedozwolony, z którym ustawa łączy odpowiedzialność odszkodowawczą – zarówno powstałe wraz z tym zdarzeniem, jak i powstałe później – jeżeli tylko pozostają z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym, tj. stanowią jego normalne następstwo”.

Kiedy powstaje obowiązek naprawienia szkody?

• powstaje z chwilą wyrządzenia szkody.

Czy obowiązek naprawienia szkody jest zależny od tego czy poszkodowany dokonał naprawy?

Nie, nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać. Istotne jest jedynie to aby dokonał naprawy, której koszt był kosztem rynkowym.

Związek przyczynowo – skutkowy, czyli co?

Konieczne jest aby w okolicznościach danej wskazać zdarzenie, z którym poszkodowany wiąże powstanie szkody, oraz szkodę, a następnie ustalenie, czy wskazane zdarzenie jest przyczyną tej szkody. Normalny związek przyczynowy zachodzi wtedy, gdy określone przyczyny wywołują normalnie, w zwykłej kolejności rzeczy albo z wysokim stopniem prawdopodobieństwa lub zazwyczaj, tego rodzaju skutki. O tym, czy określone zdarzenia pozostają w normalnym związku przyczynowym, decyduje wiedza dostępna o tych zdarzeniach w chwili orzekania i zobiektywizowane kryteria wynikające m.in. z doświadczenia życiowego (tak w: wyrok SN z 4.10.2012 r., I CSK 665/11, LEX nr 1228533).

Obowiązek minimalizacji szkody

Należy go mieć na względzie ustalając wysokość należnego odszkodowania. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że strony stosunku zobowiązaniowego wynikającego z odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela mają obowiązek współdziałania (art. 354 § 2 k.c.). W ramach tego obowiązku powinnością poszkodowanego jako wierzyciela jest lojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela. Brak podjęcia takich działań, mimo że leżały w zakresie możliwości poszkodowanego, nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody (tak w: Postanowienie SN (7) z 24.02.2006 r., III CZP 91/05, LEX nr 180669; postanowienie SN z 7.12.2018 r., III CZP 51/18, OSNC 2019/9, poz. 94; uchwała SN z 15.02.2019 r., III CZP 84/18, OSNC 2020/1, poz. 6; wyrok SN z 3.04.2019 r., II CSK 100/18, LEX nr 2648598.)