Platformy społecznościowe, takie jak Facebook, Instagram, TikTok czy YouTube, odgrywają ogromną rolę w naszym codziennym życiu. Niestety, decyzje podejmowane przez te platformy – na przykład o usunięciu treści lub zablokowaniu konta – mogą być niesłuszne, a proces odwoławczy skomplikowany i mało przejrzysty.

Unijny Akt o usługach cyfrowych (Digital Services Act, DSA) wprowadził nową możliwość dla użytkowników, którzy chcą zakwestionować decyzje platform: certyfikowane organy rozstrzygające spory. Czym są te instytucje, jak działają i czy mogą pomóc w odwoływaniu się od decyzji takich gigantów jak Facebook? Wyjaśniamy w tym artykule.

Czym są certyfikowane organy rozstrzygające spory?

Certyfikowane organy rozstrzygające spory to niezależne instytucje powołane na podstawie przepisów DSA, mające na celu zapewnienie użytkownikom internetu sprawiedliwego rozwiązania sporów z platformami cyfrowymi. Działają one jako arbitrzy między użytkownikami a platformami, analizując decyzje platform i oceniając, czy są zgodne z prawem oraz regulaminem danej usługi.

Kluczowe cechy certyfikowanych organów:

• Niezależność: Organy te są odrębne od platform internetowych i nie mogą być przez nie finansowane ani kontrolowane.
• Ekspertyza: Specjalizują się w prawie cyfrowym i rozumieją regulacje dotyczące treści online, co pozwala im obiektywnie ocenić sytuację.
• Dostępność: Proces zgłaszania spraw odbywa się online, co umożliwia korzystanie z tych usług niezależnie od lokalizacji użytkownika.
• Szybkość i niskie koszty: Procedury są tańsze i szybsze niż tradycyjne postępowania sądowe.

Kiedy certyfikowany organ może być pomocny?

Certyfikowane organy mogą pomóc w rozwiązywaniu sporów dotyczących decyzji platform takich jak:

• Facebook: Usunięcie treści, blokada konta.
• Instagram: Niesłuszne usunięcie zdjęć lub filmów, zablokowanie profilu.
• TikTok: Blokada konta lub ograniczenie dostępu do publikowanych treści.
• YouTube: Usunięcie kanału lub filmów.

Weźmy przykład Facebooka. Jeśli Twoje konto zostało zablokowane, możesz próbować złożyć odwołanie za pomocą narzędzi dostępnych w Centrum Pomocy Facebooka. Jednak procedura ta często bywa nieskuteczna, a użytkownicy nie otrzymują żadnej odpowiedzi lub decyzja platformy pozostaje niezmieniona. W takiej sytuacji certyfikowany organ rozstrzygający spory może stanowić alternatywę.

Jak działa certyfikowany organ rozstrzygający spory?

Krok 1: Uzyskanie numeru referencyjnego od platformy

Przed zgłoszeniem sprawy do organu, należy uzyskać od platformy numer referencyjny dotyczący decyzji, którą chcemy zakwestionować. Dzięki temu organ będzie mógł szybko zidentyfikować sprawę.

Krok 2: Wybór certyfikowanego organu

Choć w Polsce wciąż nie funkcjonują takie organy, można korzystać z instytucji zarejestrowanych w innych krajach UE. Ważne jest, aby sprawdzić, czy dany organ zajmuje się rodzajem sprawy, którą chcemy zgłosić.

Krok 3: Złożenie wniosku online

Procedura składania wniosku jest prosta i odbywa się elektronicznie. Wniosek powinien zawierać szczegółowy opis sprawy oraz kopię decyzji podjętej przez platformę.

Krok 4: Analiza sprawy przez ekspertów

Eksperci zatrudnieni w organie dokładnie analizują zgłoszenie, uwzględniając zarówno przepisy prawa, jak i regulamin platformy.

Krok 5: Decyzja organu

Certyfikowany organ wydaje decyzję, którą przekazuje zarówno użytkownikowi, jak i platformie. Decyzje te, choć formalnie niewiążące, mają dużą wagę. Platformy takie jak Facebook są zobowiązane rozważyć zalecenia organu, co w praktyce może oznaczać, iż znaczna część z nich będzie uwzględniana.

Czy warto korzystać z certyfikowanych organów?

Korzystanie z certyfikowanych organów niesie ze sobą wiele korzyści:

1. Presja na platformę: Nawet jeśli decyzja organu nie jest wiążąca, wywiera ona presję na platformę, która może obawiać się dalszych konsekwencji prawnych.
2. Szybsze i tańsze rozwiązanie: W porównaniu z postępowaniami sądowymi, procedury te są mniej czasochłonne i znacznie tańsze.
3. Lepsza komunikacja: Certyfikowane organy mogą skuteczniej nawiązać dialog z platformami, co zwiększa szanse na pozytywne rozpatrzenie sprawy.

Aktualny status w Polsce

W chwili publikacji tego artykułu (styczeń 2025 r.) Polska nie wdrożyła jeszcze przepisów DSA, dlatego nie mamy własnych certyfikowanych organów rozstrzygających spory. Nie oznacza to jednak, że użytkownicy w Polsce są pozbawieni możliwości działania. Można zgłaszać sprawy do organów działających w innych krajach UE.

Podsumowanie

Certyfikowane organy rozstrzygające spory to ważny krok w ochronie praw użytkowników platform internetowych. Dzięki nim użytkownicy platform internetowych mogą skuteczniej i szybciej walczyć o swoje prawa w sytuacjach takich jak niesłuszne usunięcie konta na Facebooku czy zablokowanie treści na YouTube.

Jeżeli znajdujesz się w sytuacji, w której uważasz, że wydana wobec Ciebie decyzja platformy była niesprawiedliwa, nie rezygnuj z walki. Certyfikowane organy mogą stanowić realne wsparcie, a ich decyzje mogą pomóc w przywróceniu konta lub treści. Jeżeli potrzebujesz wsparcia w zakwestionowaniu decyzji platformy internetowej i skierowaniu sprawy do Certyfikowanego organu – pamiętaj że możesz skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże Ci w odwołaniu od decyzji platformy internetowej.

Jeżeli chcesz dowiedzieć więcej na temat ochrony praw użytkowników internetu – zapraszam Cię na mojego prawniczego bloga https://twojeprawawinternecie.pl/