Platformy społecznościowe, takie jak Facebook, Instagram, TikTok czy YouTube, odgrywają ogromną rolę w naszym codziennym życiu. Niestety, decyzje podejmowane przez te platformy – na przykład o usunięciu treści lub zablokowaniu konta – mogą być niesłuszne, a proces odwoławczy skomplikowany i mało przejrzysty.
Unijny Akt o usługach cyfrowych (Digital Services Act, DSA) wprowadził nową możliwość dla użytkowników, którzy chcą zakwestionować decyzje platform: certyfikowane organy rozstrzygające spory. Czym są te instytucje, jak działają i czy mogą pomóc w odwoływaniu się od decyzji takich gigantów jak Facebook? Wyjaśniamy w tym artykule.
Czym są certyfikowane organy rozstrzygające spory?
Certyfikowane organy rozstrzygające spory to niezależne instytucje powołane na podstawie przepisów DSA, mające na celu zapewnienie użytkownikom internetu sprawiedliwego rozwiązania sporów z platformami cyfrowymi. Działają one jako arbitrzy między użytkownikami a platformami, analizując decyzje platform i oceniając, czy są zgodne z prawem oraz regulaminem danej usługi.
Kluczowe cechy certyfikowanych organów:
- Niezależność: Organy te są odrębne od platform internetowych i nie mogą być przez nie finansowane ani kontrolowane.
- Ekspertyza: Specjalizują się w prawie cyfrowym i rozumieją regulacje dotyczące treści online, co pozwala im obiektywnie ocenić sytuację.
- Dostępność: Proces zgłaszania spraw odbywa się online, co umożliwia korzystanie z tych usług niezależnie od lokalizacji użytkownika.
- Szybkość i niskie koszty: Procedury są tańsze i szybsze niż tradycyjne postępowania sądowe.
Kiedy certyfikowany organ może być pomocny?
Certyfikowane organy mogą pomóc w rozwiązywaniu sporów dotyczących decyzji platform takich jak:
- Facebook: Usunięcie treści, blokada konta.
- Instagram: Niesłuszne usunięcie zdjęć lub filmów, zablokowanie profilu.
- TikTok: Blokada konta lub ograniczenie dostępu do publikowanych treści.
- YouTube: Usunięcie kanału lub filmów.
Weźmy przykład Facebooka. Jeśli Twoje konto zostało zablokowane, możesz próbować złożyć odwołanie za pomocą narzędzi dostępnych w Centrum Pomocy Facebooka. Jednak procedura ta często bywa nieskuteczna, a użytkownicy nie otrzymują żadnej odpowiedzi lub decyzja platformy pozostaje niezmieniona. W takiej sytuacji certyfikowany organ rozstrzygający spory może stanowić alternatywę.
Jak działa certyfikowany organ rozstrzygający spory?
Krok 1: Uzyskanie numeru referencyjnego od platformy
Przed zgłoszeniem sprawy do organu, należy uzyskać od platformy numer referencyjny dotyczący decyzji, którą chcemy zakwestionować. Dzięki temu organ będzie mógł szybko zidentyfikować sprawę.
Krok 2: Wybór certyfikowanego organu
Choć w Polsce wciąż nie funkcjonują takie organy, można korzystać z instytucji zarejestrowanych w innych krajach UE. Ważne jest, aby sprawdzić, czy dany organ zajmuje się rodzajem sprawy, którą chcemy zgłosić.
Krok 3: Złożenie wniosku online
Procedura składania wniosku jest prosta i odbywa się elektronicznie. Wniosek powinien zawierać szczegółowy opis sprawy oraz kopię decyzji podjętej przez platformę.
Krok 4: Analiza sprawy przez ekspertów
Eksperci zatrudnieni w organie dokładnie analizują zgłoszenie, uwzględniając zarówno przepisy prawa, jak i regulamin platformy.
Krok 5: Decyzja organu
Certyfikowany organ wydaje decyzję, którą przekazuje zarówno użytkownikowi, jak i platformie. Decyzje te, choć formalnie niewiążące, mają dużą wagę. Platformy takie jak Facebook są zobowiązane rozważyć zalecenia organu, co w praktyce może oznaczać, iż znaczna część z nich będzie uwzględniana.
Czy warto korzystać z certyfikowanych organów?
Korzystanie z certyfikowanych organów niesie ze sobą wiele korzyści:
- Presja na platformę: Nawet jeśli decyzja organu nie jest wiążąca, wywiera ona presję na platformę, która może obawiać się dalszych konsekwencji prawnych.
- Szybsze i tańsze rozwiązanie: W porównaniu z postępowaniami sądowymi, procedury te są mniej czasochłonne i znacznie tańsze.
- Lepsza komunikacja: Certyfikowane organy mogą skuteczniej nawiązać dialog z platformami, co zwiększa szanse na pozytywne rozpatrzenie sprawy.
Aktualny status w Polsce
W chwili publikacji tego artykułu (styczeń 2025 r.) Polska nie wdrożyła jeszcze przepisów DSA, dlatego nie mamy własnych certyfikowanych organów rozstrzygających spory. Nie oznacza to jednak, że użytkownicy w Polsce są pozbawieni możliwości działania. Można zgłaszać sprawy do organów działających w innych krajach UE.
Czy są inne metody rozwiązywania sporów?
Zgłoszenie sporu do Certyfikowanego Organu to nie jedyna metoda rozwiązania sporu z platformą internetową.
Doświadczenia Kancelarii pokazują, iż możliwe jest rozwiązanie sporu także poprzez pozasądowe działania prawne. Jako przykład takich działań Kancelarii można wskazać:
- przywrócenie dostępu do zablokowanego konta osobistego i fanpage’a firmowego na Facebooku – https://twojeprawawinternecie.pl/odzyskany-firmowy-fanpage-na-facebooku-house-technology-budowa-domow-jednorodzinnych/
- przywrócenie dostępu do skradzionego fanpage’a na Facebooku – https://twojeprawawinternecie.pl/odzyskany-zhakowany-fanpage-z-12-mln-fanow/
- przywrócenie dostępu do zablokowanych kont na Instagramie – https://twojeprawawinternecie.pl/historia-pizzerii-paolo-czyli-jak-odzyskac-firmowe-konto-na-instagramie/
Działania Kancelarii prawnej doprowadzają do uruchomienia wewnętrznej procedury prawnej i rzeczowego rozpatrzenia sprawy klienta w terminie kilku tygodni – a zatem w czasie podobnym do czasu trwania procedury przez certyfikowanym organem. W ramach działań Kancelarii sprawa jest prowadzona przez radcę prawnego, który na podstawie pełnomocnictwa reprezentuje klienta wobec danej Platformy Internetowej oraz jej działu prawnego. Jak pokazują przywołane powyżej przykłady, działanie te prowadzą do odzyskania zablokowanych, czy ukradzionych kont użytkowników.
Podsumowanie
Certyfikowane organy rozstrzygające spory to ważny krok w ochronie praw użytkowników platform internetowych. Dzięki nim użytkownicy platform internetowych mogą walczyć o swoje prawa w sytuacjach takich jak niesłuszne usunięcie konta na Facebooku czy zablokowanie treści na YouTube.
Jeżeli znajdujesz się w sytuacji, w której uważasz, że wydana wobec Ciebie decyzja platformy była niesprawiedliwa, nie rezygnuj z walki. Certyfikowane organy mogą stanowić wsparcie, a ich decyzje mogą pomóc w przywróceniu konta lub treści. Jeżeli potrzebujesz wsparcia w zakwestionowaniu decyzji platformy internetowej i skierowaniu sprawy do Certyfikowanego organu – pamiętaj że możesz skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże Ci w odwołaniu od decyzji platformy internetowej. Prawnik może Tobie również pomóc z bezpośrednim zwróceniu się do działu prawnego platformy internetowej i odzyskaniu konta poprzez wykorzystanie prawnych procedur odwoławczych.
Jeżeli chcesz dowiedzieć więcej na temat ochrony praw użytkowników internetu – zapraszam Cię na mojego prawniczego bloga https://twojeprawawinternecie.pl/
