Sankcja kredytu darmowego to ustawowe narzędzie, które ma na celu ochronę kredytobiorców-konsumentów przed nieuczciwymi praktykami kredytodawców. Jeśli umowa kredytu konsumenckiego narusza określone przepisy prawa, konsument może oświadczyć, że spłaci jedynie kapitał kredytu, bez odsetek i innych kosztów.

Zanim zdecydujesz o złożeniu oświadczenia i wystąpieniu z pozwem przeciwko kredytodawcy, zapoznaj się z omówieniem pięciu najważniejszych kwestii, z którymi wiąże się sankcja kredytu darmowego.

1. Jakich kredytów dotyczy sankcja kredytu darmowego?

Oświadczenie o skorzystaniu z sankcji możesz złożyć jako kredytobiorca, który zawarł umowę kredytu konsumenckiego objętego przepisami ustawy o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 r. Uprawnienie to dotyczy również pożyczek stanowiących kredyt konsumencki.

W przypadku kredytów hipotecznych ważna jest data zawarcia umowy oraz kwota kredytu. Sankcja kredytu darmowego może być zastosowana dla umów kredytu hipotecznego sprzed 22 lipca 2017 r., o ile kwota przekazana do dyspozycji kredytobiorcy nie przekroczyła 255 000 zł. Umowy kredytu hipotecznego zawarte we wskazanym dniu lub później nie są objęte w ogóle przepisami ustawy o kredycie konsumenckim, lecz ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.

Sankcja kredytu darmowego nie znajdzie zastosowania do kredytów i pożyczek związanych z finansowaniem działalności gospodarczej kredytobiorcy. W takich przypadkach trudno mówić o kredycie konsumenckim.

2. Co kredytodawca musi zrobić niezgodnie z prawem, żeby sankcja kredyt darmowego znalazła zastosowanie?

Ustawa o kredycie konsumenckim nakłada na kredytodawcę szereg obowiązków dotyczących treści i realizacji umowy. Sankcja kredytu darmowego może zostać zastosowana, jeżeli te obowiązki zostaną naruszone.

W przypadku kredytów konsumenckich dotyczących znacznych kwot i wielu lat spłaty najczęstszym naruszeniem jest wskazywanie niepoprawnej całkowitej kwoty kredytu, kosztów kredytu lub rzeczywistego rocznego oprocentowania kredytu (RRSO).

Umowy dotyczące pożyczek na krótkie okresy, tzw. chwilówek, sporządzanie przez niektóre instytucje pożyczkowe, często obarczone są dodatkowymi wadami, związanymi np. z ponownym naliczeniem kosztów mimo zaciągnięcia wielu pożyczek w krótkim czasie albo przekroczeniem maksymalnych kosztów pozaodsetkowych kredytu.

Pełen zakres przesłanek, których wystąpienie prowadzi do uznania, że sankcja kredytu darmowego może zostać zastosowana, znajdziesz w przepisach 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1–8, 10, 11, 14–17, art. 31–33, art. 33a i art. 36a–36c ustawy o kredycie konsumenckim.

3. Kiedy złożyć oświadczenie?

Uprawnienie do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. Możesz je złożyć i w trakcie spłaty, i po jej zakończeniu – byle nie minął okres roku od dnia wykonania umowy. Niektórzy kredytodawcy twierdzą, że termin ten mija z upływem roku od wypłaty kredytu, jednak stanowisko to można podważać przed sądem.

4. Forma oświadczenia

Sankcja kredytu darmowego wymaga złożenia oświadczenia na piśmie. Forma pisemna wymaga złożenia podpisu pod oświadczeniem, przy czym nie wystarczy przesłać drogą elektroniczną skanu podpisanego pisma, lecz doręczyć oryginał np. przesyłką pocztową, kurierem albo osobiście do jednostki kredytodawcy obsługującej klientów.

Jeśli posługujesz się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, możesz przesłać kredytodawcy oświadczenie w formie elektronicznej opatrzone takim właśnie podpisem.

Sprawdź dokładnie, czy wysyłasz oświadczenie na adres do doręczeń wskazany w umowie, abyś miał pewność, że sankcja kredytu darmowego może zostać zastosowana.

5. Odpowiedź kredytodawcy

Niestety kredytodawcy rzadko uznają, że sankcja kredytu darmowego ma zastosowanie w sprawach ich klientów. Miej na uwadze, że kredytodawca w odpowiedzi na wysłane oświadczenie prawdopodobnie poinformuje Cię, że według niego jest ono niezasadne i bezskuteczne.

Negatywne stanowisko kredytodawcy nie oznacza jednak, że sankcja kredytu darmowego nie może być przez Ciebie wykorzystana. Twierdzenia kredytodawcy co do braku podstaw złożenia oświadczenia mogą okazać się niezasadne. Możesz dochodzić swoich roszczeń, składając reklamację, a także na drodze sądowej.

Dalsze dochodzenie roszczeń i droga sądowa

Jako radca prawny z wieloletnim doświadczeniem w rozwiązywaniu sporów konsumentów z bankami chętnie udzielę Ci pomocy – w zależności od stopnia zaawansowania sporu – w postaci porady prawnej, złożenia reklamacji lub prowadzenia postępowania sądowego.