Emerytura pomostowa jest świadczeniem pieniężnym przysługującym pracownikom wykonującym pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wprowadzona została na podstawie  ustawy o emeryturach pomostowych z  dnia 19 grudnia 2008 roku (dalej zwana: „Ustawą”).

Adresowana jest do pracowników urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.

Czym jest emerytura pomostowa?

Emerytura jest świadczeniem, które zapewnia ochronę przed ryzykiem zaprzestania pracy przed osiągnięciem wieku emerytalnego z powodu domniemanej niezdolności do pracy będącej konsekwencją długiego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Komu przysługuje ?

Prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu, który jest pracownikiem. Ustawa posługuje się szerszą definicją pracownika niż kodeks pracy. Poza osobą pozostającą w stosunku pracy za pracownika ustawa uznaje również:

1. osobę świadczącą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (agencyjnej, zlecenia, o świadczenie usług lub o dzieło) zawartej z pracodawcą, z którym pozostaje ona w stosunku pracy, albo jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy,
2. twórcę i artystę,
3. ubezpieczonego, który z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze podlegał ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury

Artykuł 4 ustawy określa przesłanki nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Prawo do emerytury powstaje po łącznym spełnieniu następujących ośmiu przesłanek:

1. bycia pracownikiem,
2. daty urodzenia przypadającej po 31 grudnia 1948 r.,
3. osiągnięcia okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat,
4. osiągnięcia wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,
5. legitymowania się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
6. wykonywania prac w szczególnych warunkach lub prac w szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r.,
7. wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po dniu 31 grudnia 2008 r.
8. rozwiązania z nim stosunku pracy.

Praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

Zostały wymienione w załącznikach nr 1 i 2 do ustawy.  Jest to 40 rodzajów prac w szczególnych warunkach takich jak:

•  prace bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla oraz rud metali lub ich wzbogacaniu,
• prace udostępniające lub eksploatacyjne związane z urabianiem minerałów skalnych,
• prace murarskie bezpośrednio w piecach hutniczych, odlewniczych, bateriach

i 24 rodzaje pracy o szczególnym charakterze, do których ustawa zalicza m.in.:

• pilotów statków powietrznych,
• kierowców pojazdów uprzywilejowanych,
• fnkcjonariuszy straży ochrony kolei,
• kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych  tramwajów w transporcie publicznym.

Przesłanka dot. rozwiązania stosunku pracy

Warunek ten jest warunkiem najtrudniejszym do spełnienia w przypadku osób nadal zatrudnionych przy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, którzy zamierzają złożyć wniosek o emeryturę pomostową. Braki w dokumentacji dotyczącej przebiegu dotychczasowej pracy a także niejednoznaczność przepisów w przedmiocie rodzaju prac uprawniających do emerytury pomostowej może budzić obawy ubezpieczonych czy spełniają pozostałe warunki do nabycia prawa do emerytury pomostowej.