Najnowsze orzecznictwo KIO i wzrastająca wciąż liczba wnoszonych odwołań sugerują, że badanie rażąco niskiej ceny to wciąż kwestia dla wielu wykonawców kluczowa, a na pewno budząca wiele wątpliwości. Wskazówek, co właściwie należy wyjaśniać, aby oferta nie została odrzucona w postępowaniu, można przykładowo szukać w wyroku KIO z 14 maja 2019 r. (sygn. akt: KIO 776/19), gdzie Izba stwierdziła, że „celem postępowania wyjaśniającego, o którym mowa w art.90 ustawy Pzp, jest ustalenie przez Zamawiającego faktów świadczących o tym, że zaoferowana przez wykonawców cena jest realna, wiarygodna i zapewni prawidłowe wykonanie przedmiotu zamówienia, inne ustalenia przesadzają o tym, że cena lub koszty są rażąco niskie.” Z kolei z wyroku z 7 stycznia 2019 r. (sygn. akt: KIO 2640/18) wynika, że „o cenie rażąco niskiej można mówić, gdy jest oczywiste, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę za podaną cenę byłoby nieopłacalne, albo gdy cena w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego wartości, w szczególności gdy różnica ta nie będzie możliwa do uzasadnienia obiektywnymi względami pozwalającymi wykonawcy zrealizować to zamówienie bez strat i dodatkowego finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż wynagrodzenie umowne.” W jeszcze innym orzeczeniu Izby, z 25 kwietnia 2019 r. (KIO 624/19) KIO uznała, że „wykonawca, który składa wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny powinien wskazać, co spowodowało obniżenie ceny, jak również w jakim stopniu wskazany czynnik wpłynął na jej obniżenie. Udzielone wyjaśnienia mają potwierdzić, iż złożona oferta jest rzetelnie przygotowana, a cena prawidłowo oszacowana, zatem nie stwarza zagrożeń dla prawidłowego wywiązania się wykonawcy z przyjętych obowiązków umownych".”
Inaczej mówiąc, co zapewne nie będzie bardzo odkrywcze, wyjaśniamy najlepiej i najdokładniej jak się da. Z praktycznego punktu widzenia właściwie z miesiąca na miesiąc obserwujemy coraz bardziej obszerne pisma z wyjaśnieniami, uzupełnione dziesiątkami opasłych załączników. Pytanie jest natomiast niezmienne: czy zamawiający rzeczywiście je czytają i analizują? A może to tylko wybieg, by stopować konkurencję domagającą się jeszcze dokładniejszej i bardziej surowej oceny ofert?
