W praktyce bardzo często dochodzi do sytuacji, kiedy dotychczasowi wspólnicy chcą się rozstać w sensie biznesowym. Wspólne prowadzenie spółki nie jest możliwe np. z powodu konfliktu. Częstą alternatywą dla wyłączenia wspólnika (jeżeli w danej sytuacji jest to w ogóle możliwe) jest sprzedaż udziałów w spółce. Niniejszy wpis ma za zadanie zwięźle wyjaśnić, co wiąże się z taką sprzedażą.

Czy sprzedaż udziałów zawsze jest możliwa bez ograniczeń?

Przed podjęciem decyzji co do sprzedaży udziałów warto szczegółowo zapoznać się z dokumentem umowy spółki. Może okazać się, że postanowienia umowy wprowadzają ograniczenia w sprzedaży udziałów (np. prawo pierwszeństwa nabycia udziałów przez dotychczasowych wspólników). Jeżeli po analizie umowy spółki dojdziemy do wniosku, że nie ma konieczności zaoferowania udziałów wspólników ani uzyskania żadnej zgody (taki obowiązek także może występować w umowie spółki), to można skupić się na przygotowaniu warunków transakcji.

Umowa sprzedaży udziałów w sp. z o.o. – forma

Sprzedaż udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić przede wszystkim w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. W tym celu konieczne jest skorzystanie z usług notariusza. Wyjątkiem jest sytuacja, w której spółka została założona w systemie teleinformatycznym (s24). Wówczas możliwe jest zawarcie umowy na podstawie wzorca umowy sprzedaży, który znajduje się w systemie S24. W tym przypadku umowa sprzedaży udziałów zawierana jest przez internet. Inne reguły obowiązują w sytuacji, gdy do umowy sprzedaży udziałów ma dojść poza terytorium Polski.

Treść umowy sprzedaży udziałów

Nie można przyjąć, że każda umowa sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością będzie posiadała taką samą treść. Jest ona zależna od konkretnych okoliczności (m.in. kwestia wspólności majątkowej). Oczywistym jest jednak, że do podstawowych elementów takiej umowy będą należały:

• określenie stron umowy;
• określenie ilości sprzedawanych udziałów;
• określenie ceny sprzedaży.

Umowa sprzedaży udziałów może zawierać także wiele szczegółowych postanowień, dotyczących obowiązku powiadomienia spółki o transakcji, zabezpieczenia obowiązku zapłaty czy też momentu przejścia udziałów na nabywcę. Sporządzenie tekstu umowy można zlecić radcy prawnemu lub adwokatowi.

Zawiadomienie spółki

O sprzedaży udziałów należy zawiadomić spółkę, przedkładając umowę sprzedaży udziałów. Na tej podstawie spółka dokona zmiany w księdze udziałów. Ponadto sprzedaż udziałów będzie dla spółki powodowała inne obowiązki formalne, do których mogą należeć zmiana wpisu do KRS lub CRBR. Są to jednak czynności, które już nie obciążają dotychczasowego oraz nowego wspólnika, lecz spółkę.

Kwestie podatkowe

Sprzedaż udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością powoduje obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 1% oraz dokonania zgłoszenia (deklaracja PCC-3) w terminie 14 dni od zawarcia umowy. Ponadto sprzedaż udziałów może powodować obowiązek uregulowania przez sprzedającego podatku dochodowego (PIT), jeżeli nastąpi dochód (różnica pomiędzy ceną udziałów a kwotą wkładów pieniężnych za objęcie udziałów).

Aby bezpiecznie i skutecznie dokonać sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej.